Χρόνο με το χρόνο είναι όλο και πιο δύσκολο να απολαύσουμε ένα κλασικό κείμενο όπως το έγραψε ο συγγραφέας του.
Πρώτα είδα το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» του Πιραντέλλο στο Εθνικό και μετά, λίγες μέρες αργότερα, τον «Βυσσινόκηπο» του Τσέχοφ στο Χορν. Το πρώτο το σκηνοθετούσε ο Δημήτρης Μαυρίκιος, ένας πολύ σημαντικός κατά την άποψή μου σκηνοθέτης για το ελληνικό θέατρο, το δεύτερο ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, ένας ηθοποιός που τα τελευταία χρόνια κάνει (με επιτυχία) και θεατρικές σκηνοθεσίες. Και οι δύο παραστάσεις είχαν μεγάλο ενδιαφέρον.
Όμως, συγκρίνοντάς τες για να απαντήσω σε φίλο που με ρώτησε «ποια από τις δύο είναι η καλύτερη κατά τη γνώμη σου;», δε δυσκολεύτηκα να επιλέξω τον «Βυσσινόκηπο» για έναν συγκεκριμένο λόγο. Γιατί άκουγες το θαυμάσιο κείμενο του έργου, ενώ στην περίπτωση του «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» αυτό που άκουγες δεν ήταν το (επίσης θαυμάσιο) κείμενο του Πιραντέλλο, αλλά η διασκευή του (με πολλές αυθαίρετες προσθήκες) από τον Μαυρίκιο. Το Εθνικό δεν κορόιδευε ούτε επιχειρούσε να ξεγελάσει το κοινό του, είχε ανακοινώσει πως επρόκειτο για κάτι σαν διασκευή. Και βρέθηκα εγώ να αναρωτιέμαι:
Γιατί ένα έργο που παίζεται τόσο σπάνια στη χώρα μας το παρουσιάζουν διασκευασμένο και όχι όπως το ήθελε ο συγγραφέας του; Γιατί, ο ευφάνταστος πάντα Μαυρίκιος, από τη στιγμή που δεν ήθελε να παρουσιάσει το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε», αλλά ένα δικό του, απολύτως αυτοαναφορικό σχόλιο πάνω στον κόσμο του θεάτρου δεν έγραφε ένα δικό του έργο, αλλά «πετσόκοψε» τον Πιραντέλο και τον «ξαναέραψε» προσθέτοντάς του, αυθαίρετα, κομμάτια από άλλα έργα; Ναι, όπως προείπα η παράσταση ήταν ενδιαφέρουσα, ήταν όμως και τόσο… απόψε αυτοσχεδιάζουμε που δεν είχε και μεγάλη σχέση με το original «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε».
Επαναφέρω, λοιπόν, μία κουβέντα που με έχει απασχολήσει πολύ τα τελευταία χρόνια, καθώς έχουν δει πολλά τα μάτια μου: Πολλά έργα διάσημων συγγραφέων που διάσημοι ή μη σκηνοθέτες τούς έχουν αλλάξει τα φώτα, διασκευάζοντάς τα, παραφράζοντας τα μηνύματά τους, ακόμα και κρατώντας μόνο τον τίτλο και τα πρόσωπα και ξαναγράφοντάς τα. Χρόνο με το χρόνο είναι όλο και πιο δύσκολο να απολαύσουμε ένα κλασικό κείμενο όπως το έγραψε ο συγγραφέας του. Ο ένας σκηνοθέτης – διασκευαστής κάνει τον Σαίξπηρ να φαίνεται σαν Μπρεχτ, ο άλλος κάνει τον Μπρεχτ, Ιονέσκο, ο παρ΄ άλλος κάνει τον Ιονέσκο ίδιο με τον Ασημάκη Γιαλαμά. Άλλο πηγαίνεις να δεις και άλλο βλέπεις. Και καλά εσύ που έχεις φάει τη ζωή σου στις θεατρικές πλατείες, τους έχει δει και ξαναδεί τους κλασικούς συγγραφείς στο παρελθόν και τους ψιλογνωρίζεις. Τα νέα παιδιά που τους βλέπουν για πρώτη φορά τι θα καταλάβουν; Σίγουρα όχι το έργο τους, αλλά ένα…άλλο έργο.
Να υποθέσω πως ο Μαυρίκιος αναπολώντας με το δικό του «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» την προ δεκαετίων συνεργασία του με τη Λυδία Φωτοπούλου δεν απευθυνόταν στα νέα παιδιά που τότε ήταν αγέννητα και δεν έχουν ακούσει τίποτα για το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Εθνικού αλλά στους παλαιότερους θεατές που είχαν δει τότε την παράσταση; Ακόμα και έτσι, όσο και αν νοστάλγησα κι εγώ τη νεανική Ιουλιέτα της ηθοποιού, πόσο πολύ θα ήθελα να ξαναδώ και ένα κανονικό «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε»!
Πηγή : Topsirto