«Δεν υπήρξα ποτέ βολεμένη. Ισα – ίσα, κάθε φορά έψαχνα το ρόλο μου, προσπαθούσα να εξελιχθώ».
Μιλάμε στο τηλέφωνο καθώς οδηγεί για το θέατρο «Πορεία». Κόρνες και φωνές έξαλλων οδηγών παρεμβάλλονται στην κουβέντα. Ένα συμβάν βίας τόσο καθημερινό που έχει γίνει φρικτή συνήθεια. «Κάτι σαν να τρως βλέποντας δελτία ειδήσεων» λέει σαρκαστικά η Λένα Παπαληγούρα. «Είναι φοβερό πως έχουμε αποδεχθεί τη βία σαν κανονικότητα, ενώ στην πραγματικότητα είναι παράγοντας καταστροφής». Ο νέος της ρόλος, η Κέιτ στο «Blasted» της Σάρα Κέιν βρίσκεται σε απευθείας διάλογο με τον κόσμο που αναγνωρίζει γύρω της. Είναι η, ωμής βίας, ερωτική σχέση ενός ζευγαριού όπως αλληλοτροφοδοτείται από τον πόλεμο που μόλις έχει ξεσπάσει έξω. «Οταν βλέπεις τόσο πόλεμο γύρω σου, δεν μπορείς να μην γίνεις μέρος του. Ο άνθρωπος προσπαθεί να εξημερωθεί αλλά τα βίαια ένστικτά του κυριαρχούν με αποτέλεσμα να εκτρέφει τη βία και την τυραννία» σχολιάζει. Ο θόρυβος της πόλης έχει πια κοπάσει στο ακουστικό του τηλεφώνου. Η Λένα Παπαληγούρα έχει περάσει το κατώφλι του θεάτρου, προστατευμένη πια. Η μήπως όχι;
Για την Κέιν η βία και η αγάπη είναι έννοιες συγγενικές. Συμφωνείς;
Διαβάζω κάποια βυζαντινά κείμενα αυτό τον καιρό και μέσα από αυτά έχω αρχίσει να σκέφτομαι ότι η ουσιαστική αγάπη τα εμπεριέχει όλα: έχει τη δυνατότητα να συγχωρεί, να κατανοεί, να ελπίζει και να πιστεύει. Με ένα τρόπο η αγάπη εμπεριέχει – συγχωρεί και τη βία. Αν ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος να ερωτεύεται (να βιώνει το καλό) και να πεθαίνει (με την έννοια της καταστροφής), πιστεύω ότι ναι συγγενεύουν με κάποιο τρόπο. Από εκεί και πέρα δεν καταλαβαίνω γιατί τόση βία είναι απαραίτητη για να υπάρχουμε…
Τι διαβάζεις για τη συμπεριφορά των ανθρώπων μέσα από βίαιες πράξεις;
Είναι μια κραυγή αγωνίας για τη μοίρα τους.
Η βία γύρω σου πώς σε επηρεάζει;
Αν ένας άνθρωπος υποφέρει, υποφέρουμε όλοι. Αν ένας άνθρωπος βιάζει είμαστε όλοι εν δυνάμει βιαστές. Αλλά βία είναι και μικρά, καθημερινά περιστατικά που υφαίνουν όλο αυτό το πλαίσιο. Γενικά, τρομάζω γιατί διακρίνω πολύ θυμό γύρω, αλλά κι έναν αυτισμό και καμία ανοχή στη διαφορετικότητα.
Αισθάνεσαι πως θα ήταν ίσως αναγκαία και σε αυτή την εποχή μια έκρηξη σαν παράγοντας ανατροπής;
Η Κέιν τοποθετώντας την έκρηξη στην πλοκή του έργου φέρνει το έξω μέσα. Ενώ μιλάμε για μια πολεμική σχέση, ξαφνικά εισβάλλει ο πόλεμος μέσα στο δωμάτιό τους. Εκείνη τη στιγμή κάτι μετατοπίζεται. Με την έννοια της μετατόπισης λοιπόν, πιστεύω ότι χρειάζεται μια έκρηξη για να δούμε καθαρά και να ξυπνήσουμε.
Πόσο αισθάνεσαι ότι η λέξη «ερείπια» θα μπορούσε να είναι λεζάντα για την εποχή μας;
Ο πρωτότυπος τίτλος του έργου (Blasted) έχει μια πολυσημία: δεν ξέρεις αν εννοεί το ερειπωμένο, την έκρηξη, τον πόλεμο… Η λέξη ερείπια σε βάζει σε σκέψεις, είναι κυριολεκτική και μεταφορική έννοια, είναι προσωπική και συλλογική και σίγουρα εμπεριέχει το τώρα μας.
Βιώνουμε εποχή μηδενισμού;
Η Σάρα Κέιν λέει κάτι πολύ ωραίο: «τα πρόσωπά μου είναι τόσο ακραία μηδενιστικά που είναι σχεδόν ρομαντικά». Γιατί όταν ζεις το μηδενισμό, δεν ελπίζεις τίποτα, δεν πιστεύεις σε τίποτα και τελικά με ένα τρόπο είσαι ασυμβίβαστος. Δεν ξέρω λοιπόν, αν ζούμε εποχή μηδενισμού αλλά σίγουρα είναι μια εποχή που κόβει τα φτερά μας και δεν μας επιτρέπει να ανθίσουμε.
Εστιάζοντας στο ρόλο της Κέιτ τι σε έχει ζορίσει;
Η Κέιτ δεν είναι μόνο ένας απαιτητικός ρόλος, αλλά συνολικά το «Blasted» απαιτεί ρίσκο και μια προσωπική κατάθεση. Με έχει προβληματίσει η βία του έργου, όχι κατ’ ανάγκη μέσα από την άσκησή της σωματικά μεταξύ των ηρώων, αλλά με την έννοια ότι ελλοχεύει και υπάρχει μέσα σε κάθε άνθρωπο. Με έχει ζορίσει η φύση της σχέσης των δύο προσώπων που είναι πολύ επώδυνη και ταυτόχρονα απόλυτης εξάρτησης. Ακόμα, η μεταφυσική διάσταση του έργου που μπορεί να ξεκινάει ως κοινωνικός ρεαλισμός, αλλά μετά γίνεται εξπρεσιονιστικό• μοιάζει περισσότερο με Μπέκετ και θίγει μεγάλα θέματα.
Αισθάνεσαι ότι, σε επίπεδο ρόλων, έχεις μπει σε άλλη φάση της διαδρομής σου;
Βάσει αυτών που βιώνουμε, με ενδιαφέρει να συμμετέχω σε κάτι παραπάνω από μια παράσταση. Με απασχολούν τα ανθρωπιστικά θέματα και τα έργα που κινητοποιούν την ψυχή μου, που με συγκινούν, που μιλούν για την απόγνωση του ανθρώπου. Υποθέτω ότι ο Δημήτρης Τάρλοου με είδε στην «Αόρατη Ολγα» κι έτσι μου πρότεινε το «Blasted» • δεν μπορώ ωστόσο να ξέρω τι βλέπουν σε μένα και μου δίνουν τέτοιους ρόλους – ομολογώ πως με ανησυχεί λίγο. Είναι έργα που απαιτούν μεγάλη καταβύθιση και για να μπορείς να είσαι παρών καλό είναι να μην αφοσιώνεσαι μόνο σε αυτή τη θεματολογία.
Μέχρι να φτάσεις σε αυτό το ρόλο αισθάνεσαι ότι ήσουν πιο mainstream;
Δεν υπήρξα ποτέ βολεμένη. Ποτέ δεν βρήκα μια θέση και είπα ότι εδώ μένω. Ισα – ίσα, κάθε φορά έψαχνα το ρόλο μου, προσπαθούσα να εξελιχθώ. Στη συγκεκριμένη περίπτωση βέβαια, με προβληματίζει για το πώς θα εκλάβει ο κόσμος την ακραία και σκληρή συνθήκη του έργου. Απαιτεί και από τον θεατή μια συναισθηματική σύνδεση, κανείς δεν μπορεί να μείνει αμέτοχος παρακολουθώντας το.
Εσύ πόσο μετέχεις ψυχολογικά;
Το έργο μου θέτει διαρκώς το ερώτημα αν αντέχουμε αυτή τη ζωή. Η Σάρα Κέιν για παράδειγμα δεν άντεξε κι αυτοκτόνησε. Για να μπορέσεις να καταλάβεις ένα τέτοιο έργο πρέπει σίγουρα να ψάξεις μέσα στα προσωπικά σου σκοτάδια αλλά και να βρεις το κουράγιο ν’ αναζητήσεις το φως.
Το σοκ μιας θεατρικής αναπαράστασης μπορεί να καταπιεί την ουσία της;
Ελπίζω όχι, γιατί όταν καλείσαι να διαπραγματευτείς κάτι σοκαριστικό πρέπει προηγουμένως να έχεις αναζητήσει το βάθος του. Η ακρότητα της Σάρα Κέιν δεν είναι εντυπωσιοθηρική αλλά επί της ουσίας, κάπου θέλει να οδηγήσει. Η φρικωδία είναι ένα μέσο για να επικοινωνήσουμε κάτι άλλο, πολύ βαθύτερο. Οπότε θα είναι κρίμα γι’ αυτόν που θα δει την παράσταση να μείνει στην επιφάνειά της.
Είναι σοκαριστικό να εμφανίζεσαι γυμνή στη σκηνή;
Αν το απαιτεί το έργο και δεν γίνεται για άλλους λόγους, κι αν μέσα στην αγριότητά του έχει και μια καλαισθησία, ένα αισθητικό δέος, δεν έχω πρόβλημα – όπως και όλοι οι συνάδελφοί μου που το έχουν αντιμετωπίσει. Δεν λέω φυσικά ότι είναι εύκολο. Όμως το έργο μού ζητάει προηγουμένως να ξεγυμνώσω την ψυχή μου. Επομένως, δεν καταλαβαίνω γιατί στεκόμαστε ακόμα στο γυμνό όταν τόσοι και τόσοι ηθοποιοί το έχουν δοκιμάσει για καλλιτεχνικούς λόγους.
Αν ο πατέρας σου ήταν ενεργά πολιτικός θα δεχόσουν να παίξεις τον ίδιο ρόλο;
Δεν χρειάστηκε να κάνω αυτή τη σκέψη, εφόσον ο πατέρας μου δεν δραστηριοποιείται πολιτικά πια. Πάντως ναι, νομίζω πως θα δεχόμουν. Ευτυχώς μεγάλωσα με την ελευθερία να κάνω τις δικές μου επιλογές ανεξάρτητα με τη δουλειά των γονιών μου. Κάνουμε διαφορετικά επαγγέλματα, υπηρετούμε διαφορετικούς χώρους κι ο καθένας χαράζει το δρόμο του μέσα σε αυτόν. Είμαι ηθοποιός, καλλιτέχνης κι είναι υποχρέωσή μου να ακολουθήσω -μέσα σε αυτό το πλαίσιο- το καθετί που με ενδιαφέρει.
Info: Η Λένα Παπαληγούρα πρωταγωνιστεί στον «Blasted-Ερείπια» της Σάρα Κέιν που ανεβαίνει στο θέατρο Πορεία (Τρικόρφων 3-5 & 3ης Σεπτεμβρίου 69, Πλατεία Βικτωρίας) σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Συμπρωταγωνιστούν οι Ακύλλας Καραζήσης, Μιχάλης Αφολάνιο.
Πηγή : Tospirto