«“Δράκος” είναι μια δύναμη που με κινητοποιεί να κάνω αυτό που με τρομάζει».
Ηθοποιός και τραγουδιστής. Και σκηνοθέτης επίσης. Εξτρα ταλαντούχος και στις τρεις του ιδιότητες. Αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε εργασιακό οργασμό. Στο θέατρο του Νέου Κόσμου σκηνοθετεί τον «Αρίστο», μια παράσταση βασισμένη στο μυθιστόρημα του Θωμά Κοροβίνη «Ο γύρος του θανάτου» με κεντρικό θέμα τη ζωή του Αριστείδη Παγκρατίδη, του φερόμενου ως «Δράκου του Σέιχ Σου», από τις 22 Φεβρουαρίου πρωταγωνιστεί στο «Παιχνίδι της σφαγής» που σκηνοθετεί για λογαριασμό του Εθνικού ο Γιάννης Κακλέας, ενώ ετοιμάζεται και με τους Polkar – το συγκρότημά του- για ένα Live στο Σταυρό του Νότου στις 3 Μαρτίου.
Ο λόγος για τον πολυπράγμονα Γιώργο Παπαγεωργίου με τον οποίο είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση με αφορμή τον «Αρίστο».
Τι σας ενέπνευσε στο συγκεκριμένο έργο του Θωμά Κοροβινη;
Η εμπλοκή μου με το βιβλίο του Θωμά ξεκινάει πριν από περίπου 6 χρόνια, όταν βρισκόμουν στη Θεσσαλονίκη και έτυχε να το διαβάσω. Στη συνέχεια κουβαλούσα μέσα μου την ιστορία του Παγκρατίδη, τους χαρακτήρες και τον εξαιρετικά αποτυπωμένο λαϊκό τους “λόγο”. Αυτή η λαϊκότητα ήταν κάτι που με έκανε να συνδεθώ πιο προσωπικά με το βιβλίο, καθώς διαβάζοντάς το δεν παρακολουθούσα τη ροή του. Περισσότερο την ένιωθα.
Πώς μπορεί να συντεθεί το προφίλ ενός … Δράκου που στη σκηνή είναι …απών;
Δια της… απουσίας του! Η παράσταση ξεκινάει με τους ηθοποιούς να συνομιλούν σε άμεσο τόνο και γλώσσα με τους θεατές, αλλά και μεταξύ τους σχετικά με την ιστορία του “Δράκου” με στόχο τόσο την πληροφόρηση του κοινού για το τι πρόκειται να ακολουθήσει αλλά και την χωροχρονική τοποθέτηση της αφήγησης. Τώρα όσον αφορά τον ίδιο τον “Δράκο” η παράσταση επιλέγει να ασχοληθεί στον βαθμό που η ιστορία του συνδέεται ή δεν συνδέεται, με τον Αριστείδη Παγκρατίδη. Ο Παγκρατίδης είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται όλα. Και αυτό γίνεται μέσω των διαφορετικών ρόλων/προσώπων που καλούνται επί σκηνής, για να συνθέσουν ο καθένας από τη μεριά του το προφίλ του Αρίστου.
Γιατί έχει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον η ζωή ενός εγκληματία;
Οι αφηγήσεις ιστοριών τέτοιων χαρακτήρων δημιουργούν πάντα ένα “κούνημα” στο κέντρο αυτού που τις ακούει γιατί του διαταράσσουν την ισορροπία που επιθυμεί να επιβάλλει στον εαυτό του. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό, είναι γιατί ένας που σπάει τους ηθικούς/ κοινωνικούς/ ανθρώπινους κανόνες, μας υπενθυμίζει την ύπαρξη ενός μη πολιτισμένου κομματιού, που υπάρχει μέσα σε όλους μας.
Πώς θα σκιαγραφούσατε εσείς ο ίδιος τον Αριστείδη Παγκρατίδη;
Για μένα η βάση του είναι η αφέλειά του. Στη διαδικασία τόσο της πρόβας όσο και της σχέσης μου με την ιστορία του “Αρίστου” τα τελευταία χρόνια, μου έγινε συνειδητό ότι ο άξονας που διατρέχει την ροή του βίου του, όπως και οι κινήσεις που οδήγησαν στη σύλληψη και τη μετέπειτα καταδίκη του, είναι η “χωρίς δεύτερη σκέψη” πράξη. Στην πρόβα η εγκληματολόγος κα. Κάτια Σωτηρίου μας είπε ότι με τα σημερινά εγκληματολογικά δεδομένα ο Παγκρατίδης δεν θα χαρακτηριζόταν επ ουδενί ως “ψυχοπαθητικό άτομο με πολλές διαστροφές”, όπως χαρακτηρίστηκε από τον ψυχίατρο Διακογιάννη στη δίκη του. Οι φόνοι, και οι μετά θάνατον βιασμοί, απαιτούσαν θύτη μεταιχμιακό και ψυχωτικό, ενώ ο ίδιος σύμφωνα με τις καταθέσεις των μαρτύρων στο δικαστήριο ήταν ένας νέος χαμηλού κοινωνικού προφίλ που ναι μεν ζούσε “παραβατικά” -ήταν κλέφτης, χασικλής, αρσενική πόρνη, μέθυσος- αλλά αρκετά αδύναμος, συγκεκριμένα σύμφωνα με μαρτυρίες “τον έκαναν ό,τι ήθελαν”.
Στην εγκληματολογία όπως μας ενημέρωσε η Κάτια, η διαφοροποίηση ανάμεσα σε ψυχοπαθή και κοινωνικοπαθή (sociopath), ή τον άνθρωπο – θύμα των κοινωνικών δομών, είναι βαρύνουσας σημασίας. Αυτός ο διαχωρισμός δεν έγινε για τον Παγκρατίδη. Ο λόγος; Προφανώς η γρήγορη δημιουργία εντυπώσεων (με τον “Τύπο” της εποχής “από δίπλα”) για να στοχοποιηθεί τελικά ο Παγκρατίδης ως “Δράκος του Σέιχ Σου” και να κλείσει το θέμα.
Τα τελευταία λόγια του Αρίστου ήταν: «Μανούλα μου, είμαι αθώος!». Η παράσταση «δικάζει» τον άνθρωπο αυτόν;
Η παράσταση φέρνει στο τώρα την ιστορία όχι μόνο του Αρίστου, αλλά και μιας ολόκληρης εποχής μαζί με τα πρόσωπα που συνδέονται με τον κεντρικό ήρωα. Τα πρόσωπα αυτά εκφράζουν αβίαστα (και με τη “φόρα” της μετέπειτα ενοχής) τη λαϊκή κοινή γνώμη της Θεσσαλονίκης του ’60 που γνώριζε ότι στην περίπτωση του Πακρατίδη, υπήρξε η καταδίκη ενός αθώου. Σε αυτές τις λαϊκές μαρτυρίες δίνει βήμα η παράσταση, ακολουθώντας τη δικαστική ραχοκοκαλιά της υπόθεσης.
Πού αγγίζει το σήμερα το έργο και τι θέλετε να πείτε μέσω αυτού;
Ένα φάντασμα είναι ο “Αρίστος”. Ένα νέος που εκτελέστηκε, ενώ κατά πάσα πιθανότητα δεν ήταν ο ένοχος. Από γύρω του (κυκλικά σχεδόν) μια ολόκληρη εποχή που τα “παρακρατικά” της σπέρματα έγιναν “οι μπαμπάδες” της τωρινής μας χώρας. Ή τέλος πάντων μιας υπόγειας χώρας από ανά πάσα στιγμή διψά να βγει στην επιφάνεια και να δείξει τα δόντια της. Εμένα η εμπλοκή μου με την υπόθεση του Παγκρατίδη μου δημιούργησε δύο πράγματα: Την ανάγκη να αφηγηθώ την ιστορία του και από εκεί και πέρα την ανάγκη μου να απομυθοποιήσω την πόλη μου (Θεσσαλονίκη) που δεν σου κρύβω ότι όσο την ανακαλύπτω, τόσο τη σιχαίνομαι.
Σας δυσκόλεψε σκηνοθετικά;
Ναι. Δεν είναι εύκολο να καθοδηγήσεις την αφήγηση μιας ιστορίας η οποία έχει ένα ειδικό βάρος ακριβώς επειδή πατάει πάνω σε πραγματικά γεγονότα και φυσικά σε πραγματικά πρόσωπα. Μέσω των αυτοσχεδιασμών, οδηγηθήκαμε σταδιακά στη δημιουργία ενός ενιαίου κώδικα ο οποίος μας επέτρεψε να στήσουμε την παράσταση πάνω στο ανθρωποκεντρικό κομμάτι της ιστορίας του Κοροβίνη, όχι φυσικά με τρόπο νατουραλιστικής απεικόνισης των γεγονότων της ζωής τους, αλλά “υπαινικτικά”, αποδίδοντας έτσι τόσο τα πραγματικά “ντοκουμέντα”, όσο και την κρυμμένη ποίηση μιας ιστορίας που περιμένει να αποκαλυφθεί.
Η έννοια του εγκλήματος, αλλά και του εν δυνάμει εγκληματία είναι κάτι που σας απασχολεί; Σας φοβίζει;
Με φοβίζει στο βαθμό που φοβίζει τον καθένα. Δεν νιώθω κάποια ιδιαίτερη απειλή όσον αφορά κάποια “έξαρση εγκληματικών ενεργειών” ή κάτι τέτοιο. Υπάρχει κάτι στην ατμόσφαιρα πολύ πιο τρομακτικό, πιο βαθύ. Μιλώ για την ελληνική διχόνοια την οποία δυστυχώς βλέπω να έρχεται στην επιφάνεια με ενέργεια μεγατόνων.
Η κοινωνία μας σήμερα ψάχνει εξιλαστήρια θύματα;
Κάθε μέρα. Κάθε, μέρα.
Ποιοι είναι οι δικοί σας δράκοι σήμερα;
Προτιμώ να ορίσω τους δράκους μου, όπως και η Κινέζικη μυθολογία, δηλαδή με τρόπο θετικό. Για μένα λοιπόν “δράκος” είναι μια δύναμη, μια ορμή, που με κινητοποιεί να κάνω αυτό που με τρομάζει. Ακούω τους “δράκους” μου, είναι καμιά φορά τα σκοτάδια μου και η ανάγκη μου να τους δώσω δημόσιο χαρακτήρα, με κάνει να νιώθω λιγότερο μόνος.
Μελλοντικά σχέδια
Η παράσταση “Το Παιχνίδι της Σφαγής” του Ιονέσκο σε σκηνοθεσία Γιάννη Κακλέα για το Εθνικό θέατρο. Επίσης, συναυλία με τους Polkar στο Σταυρό του Νότου στις 3 Μαρτίου. Αυτά!
Πηγή : tospirto