«Δεν ξέρω αν μπορούμε να ξεπεράσουμε τον θάνατο, σίγουρα όμως με το πέρασμα του χρόνου μπορούμε να τον διαχειριστούμε».
Μας είχε εκπλήξει με την πιντερική του «Προδοσία» που παρουσίασε σε πολλούς και απρόσμενους χώρους του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά.και μας είχε καθηλώσει με το «Ηταν όλοι τους παιδιά μου» του Άρθουρ Μϊλερ. Φέτος αποφάσισε να γυρίσει… σελίδα στο Μικρό Γκλόρια. Ο λόγος για τον Γιάννη Μόσχο που επέλεξε να σκηνοθετήσει και να δώσει νέα πνοή στην «Καινούρια Σελίδα«, τη δραματική κομεντί του Νιλ Σάιμον και ένα από τα πλέον αυτοβιογραφικά έργα του.
Τι είναι αυτό που ψάχνετε σ΄ένα θεατρικό έργο ώστε να το σκηνοθετήσετε;
Δεν έχω συγκεκριμένο αιτούμενο. Από την πρώτη στιγμή που διαβάζω ένα έργο αμέσως ξέρω αν θέλω να το σκηνοθετήσω ή όχι. Και πάντα με αφορούν τα έργα που με συγκινούν. Και με συγκινούν πολύ διαφορετικά έργα πολύ διαφορετικών συγγραφέων: από τον Τσέχοφ, που τον λατρεύω, και τον Ίψεν, που έχω ασχοληθεί επισταμένα μαζί του λόγω του διδακτορικού μου, έως τον Σάιμον και την «Καινούργια σελίδα» του. Και κοινός παρανομαστής των τριών αυτών συγγραφέων (και αρκετών άλλων βέβαια) είναι η βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης. Με αφορούν οι συγγραφείς που εκθέτουν όλες τις αντιφάσεις του ανθρώπου και των κοινωνιών που έχει χτίσει, οι συγγραφείς που θέτουν τα ερωτήματα και δεν δίνουν απαντήσεις.
Τι σας γοήτευσε σ΄αυτό το κλασικό έργο αυτό του Νiλ Σάιμον;
Το χιούμορ με το οποίο αντιμετωπίζει ο Σάιμον τα δύσκολα θέματα που διαχειρίζεται, όπως το πένθος, η διαχείριση της απώλειας, η μοναξιά, ο φόβος. Θέματα που λογικά θα έπρεπε να αποτελούν υλικά για ένα δράμα, να όμως που ο Σάιμον γράφει με αυτά τα υλικά μια κωμωδία. Και είναι θαυμαστός ο τρόπος που καταφέρνει να μας κάνει να γελάμε και να διασκεδάζουμε με τα σοβαρά αυτά θέματα. Ο συγγραφέας, ως γνήσιος μαθητής του Τσέχοφ, γράφει για τέσσερις ανθρώπους γεμάτους αντιφάσεις που αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τη ζωή, και όπως όλοι μας, είναι τόσο αστείοι και συγκινητικοί μαζί στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους να ζήσουν καλύτερα. Η «Καινούργια σελίδα» είναι γραμμένη με μια ανακουφιστική ελαφρότητα, αλλά και με μια βαθιά πίστη στη δύναμη της αγάπης που πολύ με συγκινεί. Γίνομαι μελό, ε; Δεν ξεφεύγω μάλλον κι εγώ από τον κανόνα που λέει ότι οι άντρες όσο μεγαλώνουν γίνονται ολοένα και περισσότερο συναισθηματικοί.
Τι συμβολίζει η «Καινούργια Σελίδα»
Είναι μάλλον προφανές, ο τίτλος σηματοδοτεί την προσπάθεια των ηρώων να γυρίσουν σελίδα, να απαγκιστρωθούν από το παρελθόν τους και να ατενίσουν ένα καλύτερο μέλλον.
Ποιος ο ρόλος του έρωτα στο έργο αυτό;
Ο έρωτας είναι η κινητήρια δύναμη για να προχωρήσουν μπροστά οι δύο κεντρικοί ήρωες του έργου. Ένας άντρας και μια γυναίκα σε ώριμη ηλικία, έχοντας απολέσει πια τις ψευδαισθήσεις της νιότης και έχοντας βιώσει τις σκληρές όψεις της ζωής, έχουν απογοητευτεί από την προσωπική τους ζωή, πιστεύουν πως δεν μπορούν να τους εκπλήξουν πια ευχάριστα οι άλλοι. Ο έρωτάς τους όμως θα τους ανατρέψει τις βεβαιότητές τους και θα τους οδηγήσει να διεκδικήσουν και πάλι την ευτυχία τους.
Μπορούμε τελικά ποτέ να ξεπεράσουμε το χαμό ενός αγαπημένου μας προσώπου;
Δεν ξέρω αν μπορούμε να τον ξεπεράσουμε, σίγουρα όμως με το πέρασμα του χρόνου μπορούμε να τον διαχειριστούμε. Είναι για όλους μας πολύ επώδυνο να χάνουμε αγαπημένους μας ανθρώπους, όμως ο χρόνος πάντα κάπως τακτοποιεί τα πράγματα. Και αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς όλοι μας ξεχνάμε, και θέλουμε να ξεχάσουμε, διαφορετικά δεν μπορούμε να συνεχίσουμε. Η ζωή είναι πολύ ισχυρή, ο οργανισμός μας έχει πολύ ισχυρές άμυνες και έναντι του ψυχικού πόνου, είναι ανθρωπίνως αδύνατο να πονάμε με την ίδια ένταση δια βίου. Με την πάροδο του χρόνου ο πόνος λειαίνεται και μαθαίνουμε να ζούμε με τις απώλειές μας. Ο μόνος θάνατος που ίσως δεν μπορεί ένας άνθρωπος να ξεπεράσει είναι ο θάνατος του παιδιού του. Δεν είμαι πατέρας και δεν μπορώ να είμαι σίγουρος, αλλά απ’ ό,τι αντιλαμβάνομαι ο θάνατος του παιδιού σου είναι τόσο «αφύσικος» και «παράλογος» που δεν νομίζω πως μπορεί κανείς πραγματικά να τον ξεπεράσει.
Εσείς έχετε κληθεί να γυρίσετε ..σελίδα στη ζωή σας και πως το αντιμετωπίσατε;
Κι εγώ, όπως όλοι μας, έχω κληθεί αρκετές φορές να γυρίσω σελίδα στη ζωή μου. Από έναν έρωτα που δεν τελεσφόρησε, σε μια προδοσία από κάποιον κοντινό άνθρωπο, έως κάποια επαγγελματική αναποδιά, συνεχώς καλούμαι να γυρίσω σελίδες για μικρά και μεγάλα ζητήματα. Δεν τα έχω καταφέρει φυσικά πάντα και τόσο καλά, αρκετές φορές μου ήταν δύσκολο να γυρίσω σελίδα, αρνούμουν να αποδεχτώ την αλλαγή και δυσκολευόμουν να δεχτώ τη νέα πραγματικότητα. Όσο μεγαλώνω νομίζω πως έχω αρχίσει να αποδέχομαι πιο στωικά τις ανατροπές που μου φέρνει η ζωή και να κλείνω τα κεφάλαια και να ανοίγω καινούργια, χωρίς να μεμψιμοιρώ για αυτά που έχασα αλλά προχωρώντας μπροστά.
Σαν κοινωνία πιστεύετε πως μπορούμε να γυρίσουμε σελίδα;
Μετά από δέκα χρόνια της, περιβόητης, κρίσης η κοινωνία μας ακόμα δεν έχει γυρίσει σελίδα, αρνείται να αποδεχτεί ν’ απαγκιστρωθεί από τα συμπτώματα του παρελθόντος: ευνοιοκρατία, ωχαδερφισμός, προάσπιση του ιδιωτικού συμφέροντος, απαξίωση των νόμων, μη σεβασμός των άλλων, ασφυκτικός εναγκαλισμός κράτους και εκκλησίας, παραμένουν ακόμα κραταιές «αξίες» της ελληνικής κοινωνίας. Θα ήλπιζε κανείς πως η περίφημη κρίση θα μας οδηγούσε να απαλλαγούμε από τις παθογένειές μας, πως θα γυρίζαμε σελίδα, όμως δεν φαίνεται τίποτα να έχει αλλάξει κατ’ ουσίαν, ή κάνω λάθος; Υπάρχουν νοοτροπίες βαθιά ριζωμένες στην ελληνική κοινωνία και μόνο η αλλαγή της παιδείας μπορεί να μας γεννήσει ελπίδα ότι ίσως κάτι αλλάξει στο μέλλον. Αλλά και πως θα αλλάξει η παιδεία μας όταν δεν διαφαίνεται καμία διάθεση προς αυτή την κατεύθυνση από την πολιτική ζωή του τόπου; Και δεν μου αρέσουν οι συνωμοσιολογίες, αλλά η πικρή αλήθεια είναι πως τα τελευταία 30 χρόνια της ενήλικης ζωής μου δεν έχω δει καμία κυβέρνηση σε αυτή τη χώρα, ανεξαρτήτως πολιτικού προσανατολισμού, να έχει πραγματικά διάθεση να εκπαιδευτούν πολίτες με ελεύθερη και κριτική σκέψη και όχι καλοί παπαγάλοι εγκυκλοπαιδικών γνώσεων. Φαίνεται πως τις εκάστοτε κυβερνήσεις βολεύει μια κοινωνία απαίδευτη ώστε να μπορούν να την χειραγωγούν και να την κατευθύνουν σύμφωνα με τα μικροπολιτικά συμφέροντά τους. Σας ακούγομαι συνωμοσιολόγος και μηδενιστής; Μακάρι να κάνω λάθος.
Ελπίζετε στους πολιτικούς, στις κοινωνικές επαναστάσεις ή στο άτομο;
Δεν θα ήθελα να βάλω διαζευκτικό, θέλω να ελπίζω ΚΑΙ σε νέους πολιτικούς που θα αναδυθούν και θα έχουν πραγματικό όραμα και οι οποίοι δεν θα κινούνται μόνο από τη φιλοδοξία τους να αποκτήσουν εξουσία, θέλω να ελπίζω ΚΑΙ στις συλλογικότητες που μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε επαναστάσεις, θέλω να ελπίζω ΚΑΙ στο άτομο. Δεν είμαι αφελής, οι εποχές μας δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για να είμαστε υπέρμετρα αισιόδοξοι. Όμως υπάρχουν ακόμα γύρω μας, δίπλα μας, αρκετοί άνθρωποι που παρά τις σημερινές δυσκολίες δεν έχουν καμφθεί οι δυνάμεις τους, εξακολουθούν να αγωνίζονται, παλεύουν να δημιουργήσουν, να βοηθήσουν τους άλλους, να προχωρήσουν μπροστά παρά τις αντιξοότητες, βλέπω γύρω μου και υγιείς δυνάμεις που με κάνουν να εξακολουθώ να ελπίζω.
Εχετε κάποιο καλλιτεχνικό απωθημένο, κάποιο όνειρο;
Απωθημένα δε θα έλεγα πως έχω, όνειρα φυσικά κι έχω. Με απασχολούν εδώ και κάποια χρόνια κάποια έργα, κυρίως κλασικά, των Τσέχοφ, Ίψεν, Γκολντόνι, Σαίξπηρ, Ευριπίδη, που θα ήθελα πολύ να επιχειρήσω να τα πραγματώσω σκηνικά. Και είναι ως επί το πλείστον έργα πολυπρόσωπα και πολυδάπανα τα οποία δύσκολα μπορούν να βρουν το δρόμο τους για τη σκηνή με τις παρούσες οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει το θέατρό μας και όλη η χώρα. Ελπίζω κάποια από αυτά τα όνειρα να τα καταφέρω να εκπληρωθούν, φαντάζομαι πως τα περισσότερα έργα που επιθυμώ θα μείνουν στο συρτάρι μου, θα συνεχίσω όμως να τα ονειρεύομαι.
Μελλοντικά σχέδια;
Επίκειται μια συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών για το καλοκαίρι του 2018, ένα σχέδιο που οι λεπτομέρειες του δεν είναι ακόμα ανακοινώσιμες, καθώς και κάποιες άλλες συζητήσεις για τον επόμενο θεατρικό χειμώνα που εύχομαι να ευοδωθούν.
Πηγή : tospirto