«Με την αναμονή παρατείνουμε τον θάνατο, είναι η κινητήρια δύναμη για να συνεχιστεί η ζωή».
Τον γοητεύει η μαεστρία του Μπέκετ, με την οποία αποκωδικοποιεί την ανθρώπινη ύπαρξη, η ματιά του δηλαδή πάνω στον άνθρωπο. Ο λόγος για τον Δαυίδ Μαλτέζε που πρωταγωνιστεί ως Βλαντιμίρ στο έργο της αιώνιας… αναμονής του μεγάλου Ιρλανδού συγγραφέα Σάμουελ Μπέκετ «Περιμένοντας τον Γκοντό» που παρουσιάζει η ομάδα Σημείο Μηδέν στο Θέατρο Άττις-Νέος Χώρος σε σκηνοθεσία Σάββα Στρούμπου με τον ίδιο, την Έλλη Ιγγλίζ, την Έβελυν Ασουάντ και τον Κωνσταντίνο Γώγουλο στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
«Το “Περιμένοντας τον Γκοντό” είναι ένα έργο “ακτινογραφία” της ανθρώπινης ψυχής, μιλάει για όλους εμάς, που από τον φόβο της μοναξιάς κατασκευάσαμε Θεούς και δαίμονες για να δώσουμε ένα νόημα στη ζωή μας, για να δικαιολογήσουμε την παρουσία μας στη γη. Αυτό που με γοητεύει επίσης είναι η ικανότητα του Μπέκετ στην κατασκευή ηρώων και ενός ολόκληρου σύμπαντος ∙ Όλη η ανθρωπότητα είμαστε εμείς”, λέει χαρακτηριστικά ο Βλαντιμίρ. Με γοητεύει, γιατί στο έργο αυτό, η σιωπή είναι η κραυγή, το τίποτα είναι τα πάντα, το γέλιο είναι κλάμα, η ακινησία είναι κίνηση, η τραγωδία είναι κωμωδία και το οτιδήποτε άλλο βρει κάνεις , αυτό συμπεριλαμβάνει μέσα του το αντίθετό του. Αυτό το έργο είναι ίσως η πιο αληθινή καταγραφή της ανθρώπινης αγωνίας πάνω στην ύπαρξη σας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο ηθοποιός.
Για τον Βλαντιμίρ… «Τον Βλαντίμιρ δεν τον αντιμετώπιζα ως μια εντελώς ξεχωριστή οντότητα. Κατά τη γνώμη μου ο Βλαντιμίρ και ο Εστραγκόν δεν είναι απαραίτητα ξεχωριστά πρόσωπα. Σαν να είναι δυο όψεις του ιδίου νομίσματος που αλληλοσυμπληρώνονται και δεν υφίσταται ο ένας χωρίς τον άλλο, είναι κι οι δυο παγιδευμένοι σε μια αιώνια επανάληψη, είναι μαζί, αχώριστοι, ανίκανοι να ζήσουν ο ένας χωρίς τον άλλον. Σαν να κουβαλάει ο ένας μέσα του τον άλλο… είναι μια συνάντηση με τον εαυτό του, τον άλλον εαυτό του».
Γύρω από ποιους νοηματικούς άξονες περιστρέφεται η παράσταση; Είναι ένα έργο που αρχίζει να γεννά ερωτήματα από την πρώτη λέξη του, τον τίτλο δηλαδή: “Περιμένοντας” που κατά τη γνώμη μου συνδέεται με το τέλος του έργου όπου ο Βλαντιμίρ φιλοσοφεί λέγοντας «…Καβάλα σε έναν τάφο και μια δύσκολη γέννα, κάτω στην τρυπά, ονειροπόλα, ο νεκροθάφτης εφαρμόζει τις λαβίδες του». Ο Μπέκετ μελετά τη ζωή και τον θάνατο, όπου ο θάνατος αποδεικνύεται πως είναι η ίδια η ζωή, η επιβεβαίωσή της κι εμείς ακολουθήσαμε αυτόν τον δρόμο∙ αφήνοντας να ακουστεί ο λόγος του Μπέκετ. Εκ πρώτης όψεως το έργο δείχνει απαισιόδοξο, σαν να μην υπάρχει κανένα νόημα στη ζωή, όμως πιστεύω πως ο Μπέκετ εξυμνεί τη ματαιότητα του κόσμου μας ακριβώς γιατί θέλει να αποδείξει το αντίθετο. Μας διδάσκει πως “τέλος” το ορίζουμε εμείς. Μας μιλά για την Ελπίδα, που έρχεται και ξανάρχεται, για την επιμονή και την υπομονή. Το ότι ο μονός τρόπος για να βγεις κερδισμένος είναι να μην παραιτείσαι ποτέ. Στο τέλος εξαντλημένοι οι ήρωες μας έτοιμοι να παραιτηθούν λένε: «Κι αν έρθει ο Γκοντό» και ξαναρχίζουν τον αγώνα. Ένας αέναος κύκλος . Η παράσταση μας μιλά για την ελπίδα, τη συντροφικότητα και την αισιοδοξία.
Τι συμβολίζει ο Γκοντό; Ποιος είναι τελικά; Νομίζω ότι είναι λάθος να συγκεκριμενοποιήσουμε ποιος ή τι είναι ο Γκοντό… ακόμα και ο ίδιος ο Μπέκετ δεν είχε πει ποιος ακριβώς είναι ο Γκοντό, άφησε να το αποφασίζουμε ελευθέρα μόνοι μας τι σημαίνει “Γκοντό”. Ο καθένας μας έχει τον δικό του προσωπικό Γκοντό που περιμένει. Η λέξη κλειδί είναι νομίζω “περιμένοντας” , αν ξεκινήσουμε από αυτήν την λέξη κι ο καθένας θα βρει και την απάντηση ποιος ή τί είναι ο Γκοντό.
Πού αγγίζει αυτό το έργο το σήμερα; Η γοητεία αυτού έργου είναι ακριβώς αυτό, το ότι αγγίζει όποτε και όπου κι αν παιχτεί. Όσο και αν προσπαθήσεις να το επικαιροποιήσεις μοιραία μιλάς για το παρελθόν και ακόμα και για το μέλλον του ανθρώπου, όσα χρόνια κι αν περάσουν ο Βλαντιμίρ με τον Εστραγκόν θα βρίσκονται ακόμα σε κάποιο θέατρο κάπου στον κόσμο και θα περιμένουν τον Γκοντό. Το έργο γράφτηκε ακριβώς μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, δηλαδή πάνω στα ερείπια και πάνω σε “οστεοφυλάκιο” (όπως εύστοχα παρατηρεί ο Βλαντιμίρ στην δεύτερη πράξη). Και μετά από την απολυτή καταστροφή του πολιτισμένου κόσμου, η εποχή όπου υπήρχε ανάγκη να επαναπροσδιοριστούν τα πάντα από το μηδέν, το “σήμερα” δεν απέχει πολύ από το “τότε”.
Σήμερα περιμένουμε κάποιον αντίστοιχο Γκοντό; Νομίζω πως η αναμονή δεν τελειώνει ποτέ. Ο καθένας μας όλη την ώρα κάτι ή κάποιον περιμένει. Η μη-αναμονή είναι και η αρχή του τέλους κάτι που προκαλεί φόβο στους ανθρώπους. Με την αναμονή παρατείνουμε τον θάνατο, είναι η κινητήρια δύναμη για να συνεχιστεί η ζωή.
Μπορούμε να μάθουμε σήμερα την «τέχνη» της συνύπαρξης με τον άλλον άνθρωπο; Αυτό δεν έχει να κάνει με το “σήμερα” νομίζω. Η δυνατότητα να μάθουμε την «τέχνη» της συνύπαρξης με τον άλλον άνθρωπο μας δίνεται πάντα αρκεί να θέλουμε. Μόνο αν από το “Εγώ” περάσουμε στο “Εμείς”, μπορούμε να επιβιώσουμε ως κοινωνία.
Πώς μπορούμε την ίδια στιγμή να συμφιλιωθούμε και να έρθουμε σ’ επαφή με τον βαθύτερο εαυτό μας; Αυτό είναι ένα ερώτημα που ο καθένας πρέπει να απαντήσει μονός του. Δεν νομίζω πως υπάρχει κάποια συμβουλή ή κάποια συνταγή που να ταιριάζει σε όλους. Είναι η προσωπική αναμέτρηση του καθενός με τον εαυτό του. Η αυτογνωσία είναι ένα από τα σημαντικότερα πράγματα στη ζωή. Είναι κάτι που δεν τελειώνει ποτέ, νομίζω πως δεν μπορεί να πει κανείς ποτέ – ξέρω τον εαυτό μου, ξέρω ποιος είμαι, είναι όπως το σύμπαν που δεν έχει τέλος, δεν έχει άκρη. Η λέξη κλειδί μάλλον είναι η “αναζήτηση”.
Εσείς ελπίζετε κάπου και που; Αλίμονο… πως αλλιώς; Γενικά είμαι πολύ αισιόδοξος άνθρωπος, αγαπώ την ζωή και προσπαθώ να χαίρομαι την κάθε στιγμή.
Στην ομάδα Σημείο Μηδέν νιώθετε πως έχετε βρει σημεία… επαφής με τους συνεργάτες σας; Μιλήστε λίγο γ’ αυτή σας την συνύπαρξη και τον τρόπο που δουλεύετε. Στην ομάδα Σημείο Μηδέν είμαι αρκετό καιρό και αυτό είναι μια απόδειξη πως είναι σημαντικό να μπορείς να μιλάς την ίδια γλώσσα με τους συνεργάτες σου. Όλα αυτά τα χρόνια αναμετρηθήκαμε με μερικά από τα σημαντικότερα έργα του παγκοσμίου ρεπερτορίου. Παρά τις δυσκολίες ήταν πολύ δημιουργικά χρόνια. Προσωπικά το θέατρο μπορώ να αντιληφθώ μόνο ως κάτι ομαδικό. Πέρα από την τέχνη μας ενώνει και η βαθιά φιλία∙ βοηθάμε ένας τον άλλον να εξελιχθούμε όχι μόνο ως καλλιτέχνες αλλά και ως άνθρωποι.
Μελλοντικά σχέδια: Μετά το τέλος τον παραστάσεων του “Περιμένοντας τον Γκοντό” το καλοκαίρι θα ξαναπαιχτεί η παράσταση “Πέρσες” του Αισχύλου σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη, στην οποία συμμετέχω, με τον θεατρικό οργανισμό της Κύπρου που θα περιοδεύσει στην Κύπρο και Ελλάδα.
Πηγή : tospirto