«Έχω φάει πολύ ρατσισμό».
Η Ελένη Ράντου νιώθει χαρούμενη που φέτος συνεργάζεται με ένα θίασο που δεν της ρουφάει αίμα.
Έχοντας υπάρξει μία θεατρική μαμά- ρόλος που δεν επέλεγε πάντα- με ανθρώπους που ζητούσαν, που απαιτούσαν από αυτή- παίρνει στην παράσταση «Για μια ανάσα», μία ανάσα. Διότι έχει μεγάλη υπομονή αλλά όταν αποφασίζει να ξεσπάσει χάνει το δίκιο της αφού τα γκρεμίζει όλα. Έτσι λέει. Όπως γκρεμίζει στερεότυπα με το ταλέντο και τις επιλογές της. Με τον τρόπο που προκαλεί, τον κόπο που βάζει στην τέχνη της, την εξέλιξή της. Μία ηθοποιός αγαπητή, που απευθύνεται ειλικρινώς, που ομορφαίνει όλο και πιο πολύ στο πέρασμα του χρόνου, που γίνεται καλύτερη. Διότι η Ελένη Ράντου είναι μία… ωραία αλήθεια. Έτσι λένε κι έτσι είναι.
Θεατρική επιστροφή με το έργο «Για μια ανάσα»… Γιατί;
Σε πολύ δύσκολους καιρούς πρέπει να τολμάς. Μέσα σε μία αίσθηση συντηρητισμού που επικρατεί στη θεατρική πιάτσα με έπιασε η αντίδραση, έτσι είμαι άλλωστε… αντιδραστική. Τόλμησα. Όταν διάβασα το έργο αλλά κυρίως όταν το μετέφρασα-κάποια έργα τα μεταφράζω πριν επιλέξω με ποιο θα προχωρήσω-γοητεύτηκα από τη γραφή του. Είναι ένα πολύ τολμηρό κείμενο, έχει κάποιες στιγμές τόσο ιδιοφυείς συγγραφικά, τόσο πειραγμένες, τόσο καμένες, τόσο εξαιρετικές που ζήλεψα και θα ήθελα να το είχα γράψει εγώ.
Έχει πολύ έρωτα και βία.
Η εξυπνάδα του συγγραφέα είναι το ότι έχει χωρέσει όλο το πολιτικό παιχνίδι, όλη τη σχέση αξιών και χρήματος μέσα σε ένα ερωτικό μοτίβο. Ο άντρας είναι το χρήμα και οι γυναίκα είναι οι αξίες. Αυτές οι δύο διαφορετικές κοσμοθεωρίες συναντιούνται και κοπανιούνται με πολύ βία. Έχει και θυμό-πολύ θυμό-αυτό το έργο. Παρουσιάζει πράγματα που είναι πολύ κοντινά σε όλους μας. Τις βίαιες συναλλαγές και την ένταση υπάρχουν γύρω μας.
Υπάρχει και η πολιτική, η συναλλαγή της κοινωνίας με την εξουσία. Έχετε πολιτικό λόγο;
Έχω αντανακλαστικά, δεν είμαι φυτό. Όχι, πολιτικό λόγο δεν έχω γιατί δεν έχω τις απαραίτητες γνώσεις για πολλά πολιτικά. Όμως τα αντανακλαστικά μου δεν αφορούν μόνο στον εγωισμό και τον εαυτό μου. Είναι κάτι που αφορά τους γύρω μου. Για τους γύρω μου είμαι πιο alert από ότι είμαι για μένα. Έχω αφήσει να με εκμεταλλευτούν πάρα πολύ, αλλά όταν η εκμετάλλευση αφορά στους άλλους θυμώνω πολύ.
Οι άνθρωποι –μέσα σε αυτή τη σημερινή κατάσταση κρίσης-έχουμε αντανακλαστικά;
Κυριαρχεί μία εγκατάλειψη. Όταν βγήκε ο Σύριζα στην εξουσία, πείστηκαν όλοι ότι τώρα πια δε γίνεται τίποτα. Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας πείστηκε ότι δεν πρόκειται να μας σώσει κανείς.
Πίστεψαν πολλοί στην αλλαγή που θα έφερνε η Αριστερά.
Όχι δεν ήταν πίστη. Ήταν μία τελευταία προσπάθεια να γαντζωθείς από κάπου. Μία ουτοπία χωρίς καμία αλήθεια. Ήταν στη σφαίρα του επιθυμητού και στην σφαίρα της απελπισίας. Συζητάμε για πολύ απελπισμένα πράγματα που είναι ανέφικτο να επιβεβαιωθούν και να συμβούν.
Και τι μπορεί να γίνει στο μέλλον;
Όποιος σου πει κάτι για το μέλλον- και το πει με σιγουριά- είναι γελοίος. Όπως είναι γελοίοι και οι οικονομολόγοι και όλοι όσοι κάνουν τις Πυθίες, είτε είναι χρηματιστές, είτε ό,τι… Κανείς δεν ξέρει τι ξημερώνει, το μόνο που ξέρω εγώ είναι ότι ο καθένας που έχει ένα παιδί πρέπει να το αναθρέψει με αντιστάσεις και με δυνάμεις. Το κάθε παιδί θα μεγαλώσει στη δική του εποχή και αυτή την εποχή θα ξέρει, όχι κάποια άλλη. Τα λάθη κάθε κοινωνίας διαμορφώνουν τους ανθρώπους της. Εμείς ανήκουμε την κοινωνία που μας έλεγε «τώρα θα πάρεις», δεν έλεγε «τώρα θα δώσεις». Τα παιδιά μας δεν πρέπει να πειστούν ότι η ζωή τους δεν έχει καμία αξία. Πρέπει να διεκδικούν την αξία της ύπαρξής τους. Το χειρότερο που μπορεί να πάθει κάποιος είναι να πιστέψει ότι η ζωή του-όπως και η εργασία του- δεν αξίζει παραπάνω. Διότι ζούμε ένα υπαρξιακό delete που λέει ότι το πόσο αξίζει η ζωή σου είναι τόσο όσο αξίζει και η εργασία σου. Μην πιστέψεις ποτέ ότι η ύπαρξή σου δεν έχει αξία και ότι είναι πολύ φτηνή πια. Αυτό μην το πιστέψεις.
Και μέσα σε αυτή την «κατάσταση» επιλέγετε ένα έργο σκοτεινό και ίσως δύσκολο; Και το κοινό ακολουθεί…
Κάθε θεατρική μου επιλογή είναι όλο και πιο δύσκολη, πιο δύσβατη και σκοτεινή. Δε μπορώ να το εξηγήσω. Το φετινό είναι ό,τι πιο τολμηρό έχω κάνει, κουβαλάει μία άλλη κουλτούρα, είναι πιο ευρωπαϊκό. Κάτι δεν πάει πολύ καλά ή κάτι πάει πολύ καλά. Με καβαλάει ο φόβος την ώρα της επιλογής. Σκέφτομαι ότι ο άλλος είναι κουρασμένος και ίσως δεν θέλει να φορτωθεί, δεν θέλει να κουραστεί άλλο. Ίσως να θέλει κάτι πιο φωτεινό, λιγότερο ιδιαίτερο. Όμως δουλεύω τόσο πολύ. Είναι ένας μαραθώνιος αυτή η παράσταση. Υπάρχει πολύ δόσιμο. Ένα πήγαινε- έλα με το κοινό. Και όσο του δίνεις σου δίνει. Ακολουθεί κάποιος γιατί υπάρχει –από την πλευρά μας-γενναιοδωρία, δεν τον κοροϊδεύει κανείς εδώ.
Και γίνεστε μία πολύ τολμηρή ηρωίδα –επί σκηνής- με αρκετές ερωτικές σκηνές.
Είμαι τόσο ντεκαυλέ και τόσο τσαλακωμένη επάνω στη σκηνή που και γυμνή να έβγαινε αυτή η ηρωίδα δεν θα μπορούσε να προκαλέσει. Ντρεπόμουν πολύ στις πρόβες -που έπρεπε να βγω με σουτιέν, να παρουσιάσω ερωτικές σκηνές-αλλά στην πρεμιέρα αισθανόμουν τόσο καλά που ήταν η πρώτη φορά που δεν ντράπηκα. Ντρεπόμουν τους συναδέλφους μου και δεν ντρεπόμουν τον κόσμο. Έχω μεγαλώσει και δεν πάω να πουλήσω κάτι…Ο κόσμος το καταλαβαίνει.
Σας αγαπάει.
Επειδή η πορεία μου έχει επιλογές-όχι λαϊκίστικες αλλά λαϊκές. Το λαϊκό είναι σπουδαίο πράγμα. Είναι αποστολή να παίρνεις το λαϊκό και να το ανεβάζεις σκαλοπάτι…όσο αντέχεις…όχι παραπάνω. Και το πιο σπουδαίο. Τα κάνω όλα από ψυχής. Το μόνο λάθος που έκανα είναι που δεν κινήθηκα ποτέ με στόχο να αποκατασταθώ οικονομικά. Ακόμα και όταν οι δουλειές πάνε καλά δεν μου αφήνουν τίποτα.
Αγαπάτε το χρήμα;
Το χρήμα με ενδιαφέρει στο πλαίσιο να μη μου λείπει όταν διοργανώνω μία δουλειά. Στην προσωπική μου ζωή δεν κυνηγάω πολυτέλειες αλλά στο θέατρο είμαι πολύ διαφορετική.
Οι σχέσεις με τους συναδέλφους και συνεργάτες;
Δεν υπάρχει τρελό βάθος συναισθημάτων σε αυτή τη δουλειά. Οι συνάδελφοι αγαπάνε την επιτυχία. Κακά τα ψέματα. Όσοι είναι σε μία δουλειά που κάνει επιτυχία αυτό αγαπούν, όχι εμένα.
Υπάρχουν συνάδελφοι που έχουν πει όχι σε μία πρόταση συνεργασίας;
Τα «όχι» που τρώω κάθε φορά που διοργανώνω μία δουλειά είναι απεριόριστα. Για κάποιους είμαι η εμπορική, για κάποιους άλλους η εύκολη, και πάει λέγοντας.
Σας πειράζει;
Το ξεπερνώ. Προτιμώ αυτό που είμαι με αυτό το κόστος παρά να είμαι κάτι άλλο, με άλλο κόστος. Ό,τι και να κερδίσεις έχει και ένα πράγμα που θα χάσεις.
Είναι δύσκολη η θέση μιας γυναίκας στη δουλειά σας;
Είναι τερατώδης η φαλλοκρατία και ειδικά σε αυτές τις εποχές. Την έχω ζήσει στο πετσί μου. Όποια γυναίκα πηγαίνει καλά αντιμετωπίζεται με κακό τρόπο. Έχω φάει πολύ ρατσισμό. Και από τους συμπρωταγωνιστές μου. Το φέρουν βαρέως. Οι άντρες είναι πιο ανταγωνιστικοί από τις γυναίκες. Από εκεί τρώω τα περισσότερα όχι.
Τι σας ενοχλεί περισσότερο;
Με ενοχλεί όταν μικραίνουν αυτό που κάνω. Να το μικραίνουν επειδή δεν τους βολεύει. Επειδή -από την πλευρά μου έχει πολύ κατάθεση κόπου- έχω φάει τα κόκαλά μου για να τα καταφέρω, το να παίρνει κάποιος το πέντε και να το κάνει ένα είναι θλιβερό, είναι πολύ φτηνό.
Να πάμε και στην προσωπική σας ζωή; Έχετε καταφέρει να μην την κάνετε «κουτσομπολιό».
Ο κόσμος έχει μεγάλη τάση προς τον πάτο αλλά και μεγάλη τάση προς τα πάνω. Ό,τι του δώσεις αυτό θα πάρει. Αν του καλλιεργείς τα φθηνά ένστικτα αυτό και θα ζητάει. Για καλή μου τύχη αυτό που κάνω στη δουλειά κου είναι πιο αξιόλογο από την προσωπική μου ζωή για αυτό και επιλέγει το πρώτο.
Και ξαφνικά έγινε λόγος για την επιλογή σας να κάνετε μία διαφήμιση.
Η διαφήμιση έγινε με πολύ καλές προθέσεις. Ούτε για μία στιγμή δεν πήγε ο νους μου στο κακό. Θεωρώ τη ΔΕΗ ένα κοινό καλό και είναι δικαίωμα μου να το βλέπω έτσι. Δεν είχα καταλάβει ότι έχει συσσωρευθεί τόσος θυμός πάνω στη ΔΕΗ και μάλιστα το θεωρώ άδικο αυτό που συμβαίνει. Δεν θα έκανα εύκολα μία διαφήμιση για οποιοδήποτε προϊόν. Είμαι επιλεκτική. Για τη ΔΕΗ δε μου πέρασε ούτε μία στιγμή από το μυαλό ότι δεν έχω δικαίωμα να τη διαφημίσω. Τώρα που κατεβάζει τιμολόγια που κάνει ένα καλό. Το θεώρησα ότι είχα μια καλή είδηση να πω. Δεν πίστευα ότι ο θυμός του κόσμου έχει στραφεί πια στα δικά του αγαθά. Αυτή τη στιγμή οτιδήποτε κρατικό έχει γίνει κόκκινο πανί. Δυστυχώς λειτουργώ και λίγο Μαρξιστικά. Πιστεύω ότι πρέπει να κρατήσουμε τα κεκτημένα μας, να μην περάσουν στα χέρια ιδιωτικών εταιριών. Τώρα το να υποστηρίζεις το Μαρξ την ώρα που ο Στάλιν κάνει περιοδείες είναι –μάλλον- κακό timing. Αλλά θα εξακολουθήσω να υπερασπίζομαι τον Μαρξ. Κάποια αγαθά είναι δικά μας και πρέπει να μείνουν δικά μας.
Μήπως όλη αυτή η «φασαρία» είναι κατασκεύασμα της τηλεόρασης και των μέσων;
Συμβαίνει. Ο κόσμος που με πλησιάζει δε μου λέει κάτι κακό. Δεν αναφέρεται καθόλου σε αυτό.
Ποια είναι η πιο σημαντική συναλλαγή που μπορεί να έχει κάποιος στη ζωή του;
Το σκεφτόμουν πολύ έντονα πριν κάνω αυτό το έργο. Τι κατάλαβα; Κατάλαβα ότι ακόμα και η ερωτική μας επιλογή- το αν θα κρατήσει σε βάθος χρόνου- έχει να κάνει με το οικονομικό. Αυτό είναι… Ένας τσιγκούνης άνθρωπος δεν θα μπορέσει να συνυπάρξει ποτέ με έναν γενναιόδωρο. Οι ερωτικές μας σχέσεις έχουν να κάνουν πολύ με τη ματιά μας πάνω στο ρημάδι το χρήμα. Το σεξ και το χρήμα κινούν τα πάντα. Τα πάντα. Δεν το είχα πάρει χαμπάρι γιατί είναι και για μένα ένα καινούριο πεδίο, εκεί βρέθηκα μέσα από το έργο.
Τι άλλο μένει από το έργο;
Μία φράση που λέει η Λένα Ουζουνίδου… «Αγάπη είναι να μπορείς να με περιμένεις». Αυτό λέει το έργο :«Όταν μένεις έγκυος για να αγαπήσεις το παιδί η φύση σε βάζει να το περιμένεις εννέα μήνες». Αυτός ο μονόλογος είναι αυτό που μένει. Μόνο για αυτό το μονόλογο η παράσταση άξιζε να ανέβει. Μιλάει για την αξία της ζωής, την ευκολία και την επιλογή να κρατήσεις ή να πετάξεις μία ζωή. Η αξία μιας ζωής που δεν έχει έρθει ακόμα.
Πηγή:TOSPIRTO