«Δουλεύοντας στο θέατρο αποπειρώμαι να δημιουργήσω μια γλώσσα επικοινωνίας και να συνομιλήσω. Να ανήκω».
Η πρώτη του επαφή με τον «Εκκλησιαστή» έγινε ακόμα όταν φοιτούσε στη Σχολή υποκριτικής. Πρόκειται για ένα φιλοσοφικό κείμενο «που µιλάει για τη µαταιότητα της ύπαρξης µε έναν τρόπο που καταλήγει να σε ελαφραίνει. Τροµακτικά αισιόδοξο. Ένας αναρχικός ύµνος στη χαρά», τονίζει ο Αντώνης Αντωνόπουλος, μέλος της ομάδας VASISTAS, που έπειτα από την πρώτη σκηνοθετική του απόπειρα «Η τελευταία μαγνητοταινία του Κραπ» του Μπέκετ, επανέρχεται στη σκηνή του BIOS με τον «Εκκλησιαστή».
Πρόκειται για μια εικαστική χορογραφία για το αρχετυπικό κείμενο της Παλαιάς Διαθήκης. Μια όπερα δωματίου για τη ματαιότητα της ανθρώπινης φύσης. Είναι ένα από τα 24 βιβλία της Εβραϊκής Βίβλου που γράφτηκε γύρω στο 450-180 π.Χ. και ακολουθεί τις σκέψεις του Βασιλιά της Ιερουσαλήμ πάνω στο νόημα της ζωής και τη ματαιότητα της ύπαρξης. Ένα κείμενο που έχει επηρεάσει βαθιά τη δυτική λογοτεχνία και ενώ έχει συχνά χαρακτηριστεί απαισιόδοξο και σκοτεινό, ταυτόχρονα αποτελεί «την πιο ευγενή, την πιο σοφή, και την πιο δυνατή έκφραση της ζωής του ανθρώπου πάνω στη γη -το πιο υψηλό άνθος της ποίησης, της ρητορικής και της Αλήθειας» επεσήμανε ο Thomas Wolfe.
Αυτό που τον ενδιέφερε ήταν να δηµιουργήσει έναν κόσµο που η µουσική και η κίνηση θα συνέθεταν έναν τελετουργικό χρόνο. «Στο κείµενο υπάρχουν πολλές επαναλήψεις, πολλά µοτίβα που επανέρχονται. Στην παράσταση έχουµε µουσικές και κινητικές φράσεις που επαναλαµβάνονται, εξελίσσονται ώστε να δηµιουργούν µια δίνη – µια εµµονή. Μια κοπιαστική αλλά αισιόδοξη τελετή. Μια τελετή για την πορεία του ανθρώπου από τη γήινη και πρωτόγονη καταγωγή του προς τη ένωσή του µε το θείο» επισημαίνει ο σκηνοθέτης.
Μιλήστε µας για τη σύµπραξη µουσικής και χορού επί σκηνής…
Η μουσική και ο χορός είναι δύο τέχνες που προκαλούν την ελευθερία. Μπορείς να αφεθείς και να παρασυρθείς σε περιοχές λιγότερο λογικές ή γραμμικές. Ο «Εκκλησιαστής» έχει μια γλώσσα πολύ πυκνή και ποιητική. Ήθελα να δημιουργήσω ένα δεύτερο πρίσμα επικοινωνίας μαζί του. Η μουσική και ο χορός βοηθούν στο να αφεθείς και να ακούσεις το κείμενο με περισσότερη φόρα και μέσω μιας πιο συναισθηματικής και αθώας περιοχής.
Ο «Εκκλησιαστής» γιατί θεωρείται το αμαρτωλό βιβλίο της γνώσης;
Ο Εκκλησιαστής αν και συμπεριλαμβάνεται στην Εβραϊκή Βίβλο και στην Χριστιανική Παλαιά Διαθήκη θεωρείται από πολλούς «αμαρτωλό» και ανάρμοστο. Μιλάει με έναν μηδενιστικό τρόπο για τη ζωή, ακυρώνει την ύπαρξη του Θεού, δεν ελπίζει σε τίποτα γιατί τίποτα δεν έχει νόημα και ο θάνατος θα σβήσει τα πάντα. Παρ’ όλα αυτά κατάφερε να συμπεριληφθεί στον Βιβλικό Κανόνα μάλλον επειδή θεωρούσαν ότι γράφτηκε απ’ τον Σολομώντα, κάτι που πλέον μοιάζει αβάσιμο.
Τι είναι για εσάς προσωπικά ο «Εκκλησιαστής»; Τι συμβολίζει;
Για μένα ο Εκκλησιαστής είναι η ελευθερία. Το να αφήνεσαι στο κενό και να μη νοιάζεσαι για τη συνέχεια. Ίσως ακούγεται επιπόλαιο αλλά ο «Εκκλησιαστής» υποστηρίζει ότι μόνο αν αφεθείς στη ζωή μπορεί να βρεις νόημα.
Η σχέση σας με την εκκλησία ποια είναι; Πιστεύετε στον Θεό;
Δεν έχω πλέον σχέση με την εκκλησία. Στο παρελθόν υπήρξε μια περίοδος που πίστευα πολύ και διάβαζα εκκλησιαστικά κείμενα και ήμουν χριστιανός. Είναι περίεργο αλλά όσο μελετούσα και εμβάθυνα στον χριστιανισμό τόσο απομακρυνόμουν από αυτόν. Σήμερα δεν πιστεύω στην ύπαρξη κάποιας ανώτερης δύναμης. Πιστεύω στον Άνθρωπο. Στη δύναμη του ανθρώπου να ανοίγει δρόμους και να προχωράει.
«Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης» είναι η γνωστότερη ρήση πουαναφέρεται στον «Εκκλησιαστή». Η ζωή μας έχει ή δεν έχει νόημα;
Πολλές θρησκείες προτείνουν ότι υπάρχει μια μετά θάνατον ζωή και ό,τι κάνουμε στο παρόν θα ανταμειφθεί αργότερα. Ο «Εκκλησιαστής» βρίσκει νόημα στη συνεχή προσπάθεια και στον αγώνα της κατάκτησης. Οφείλεις να κοπιάζεις αν και τα πάντα γύρω σου θα ξεχαστούν, οι άνθρωποι που αγαπάς θα ξεχαστούν, ο κόπος σου θα ξεχαστεί. Το μόνο που μπορεί να κάνει ο άνθρωπος είναι να παραδίνεται στη χαρά και την ηδονή της ζωής.
Τι είναι αυτό που σας δίνει ώθηση να συνεχίσετε να δημιουργείτε;
Οι άνθρωποι προσπαθούν να επικοινωνούν. Προσπαθούν να ανήκουν. Δουλεύοντας στο θέατρο αποπειρώμαι να δημιουργήσω μια γλώσσα επικοινωνίας και να συνομιλήσω. Να ανήκω. Αυτός ο αγώνας κατασκευής ενός κόσμου – μιας γλώσσας – είναι που μου δίνει ώθηση.
Από πού αντλείτε έμπνευση;
Δεν είµαι σίγουρος για το τι σηµαίνει έµπνευση ακριβώς. Πιστεύω στη δουλειά και στην επιµονή. Όταν θα σκάψεις, θα βρεις. Η έµπνευση ή µια ιδέα για να προσεγγίσεις κάτι έρχεται σιγά σιγά και χωρίς να το καταλάβεις. Πριν δύο χρόνια είχα ακούσει ένα δίσκο που είχε βγάλει ο Lowtronik. Λεγόταν «Ανθρωπένιοι Άνθρωποι». Μου είχε αρέσει πολύ ο τρόπος που αφηγείται / τραγουδάει. Πιο παλιά είχα παρακολουθήσει µια παράσταση του Κώστα Τσιούκα που λεγόταν “Dance of the dance”. Είχα εντυπωσιαστεί και είχα θαυµάσει πολύ αυτή τη δουλειά. Όταν αποφάσισα να ασχοληθώ µε τον «Εκκλησιαστή» αυτές οι µνήµες ήρθαν στην επιφάνεια και σκέφτηκα να συνεργαστώ µε αυτούς τους ανθρώπους. Να προσεγγίσω τον «Εκκλησιαστή» µέσω της μουσικής και του χορού. Μάλλον αυτό είναι ό,τι πιο κοντά έχω νιώσει στην έµπνευση.
Mελλοντικά σχέδια…
Τον Μάιο θα συμμετάσχω στην καινούρια παραγωγή της Μέντης Μέγα στο πλαίσιο του «Fast Forward Festival» της Στέγης. Με τους VASISTAS δουλεύουμε πάνω στις «Χοηφόρες» του Αισχύλου που θα παρουσιαστούν τον Ιούλιο στο «Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου».
Η παράσταση «Εκκλησιαστής» θα ανέβει στο BIOS Main από την Πέμπτη 12 Απριλίου και θα παίζεται έως την Κυριακή 6 Μαΐου 2018.
Πηγή : tospirto