Ο Βέλγος σκηνοθέτης δήλωσε «παρών» στον απολογισμό του Φεστιβάλ Αθηνών.
Τι καλύτερο για έναν καλλιτεχνικό διευθυντή, λίγο πριν αφήσει τα ηνία του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, ενός από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς οργανισμούς της χώρας, από το να κάνει απολογισμό της θητείας του, παρουσία του σπουδαίου και διακεκριμένου Ευρωπαίου σκηνοθέτη Ιβο Βαν Χόβε -που φέτος συμπράττει στο θέατρο της Επιδαύρου με την Comedie Francaise ανεβάζοντας στις 26 και 27 Ιουλίου τις τραγωδίες του Ευριπίδη «Ορέστη» και «Ηλέκτρα».
Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε σε δημοσιογράφους και κριτικούς θεάτρου ο καλλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, τις εντυπώσεις έκλεψε ο σεμνός και γοητευτικός Βέλγος σκηνοθέτης του Toneelgroep Amsterdam που ήρθε από την Επίδαυρο απευθείας μετά τις πολύωρες πρόβες του θιάσου και μας μίλησε με ιδιαίτερη θέρμη για την παράσταση που θα δούμε προσεχώς. Μια παράσταση που ανέβηκε στο Παρίσι τον Απρίλιο που μας πέρασε αποσπώντας ενθουσιώδεις κριτικές και τώρα αναπροσαρμόζεται σκηνικά προκειμένου να ανέβει στο ανοιχτό αργολικό θέατρο (το οποίο επισκέφθηκε για πρώτη φορά πέρσι).
«Ο ανοιχτός χώρος είναι για μένα ένα μεγάλο στοίχημα. Στην Επίδαυρο το σκηνικό είναι μαγικό, σαν να το έχουν φτιάξει οι ίδιοι οι Θεοί. Κατά τη διάρκεια της παράστασης έχουμε από πάνω μας τον έναστρο ουρανό. Οι ήρωες του Ευριπίδη όταν μιλούν στους Θεούς αρκεί να κοιτάξουν ψηλά στ΄αστέρια και όντως τους μιλούν. Θέλω να δώσουμε πίσω στο κοινό την ιδιαίτερη δύναμη που το ίδιο το θέατρο μάς δίνει».
Τι είναι αυτό που τον γοήτευσε ιδιαίτερα στον Ευριπίδη;
«Αυτό που με ιντριγκάρει είναι ότι βλέπεις τρεις νέους ανθρώπους, την Ηλέκτρα, τον Ορέστη και τον Πυλάδη – ο Πυλάδης είναι πολύ σημαντικός στη δική μου παραγωγή- οι οποίοι βαίνουν ριζοσπαστικά σε μια βίαιη κατεύθυνση. Είναι φοβερό πως ο Ευριπίδης πιάνει τον παλμό τού τι συμβαίνει θέτοντας με ακραίο τρόπο τα γεγονότα. Τρεις νέοι άνθρωποι αναζητούν μία ταυτότητα και τη βρίσκουν στο να καταστρέφουν τους άλλους… Είναι φοβερό επίσης το γεγονός πως στο έργο αυτό αποδεικνύεται η σχετικότητα της δικαιοσύνης. Πως δηλαδή η δικαιοσύνη δεν αντικατοπτρίζει και την απόλυτη αλήθεια. Τα έργα αυτά αποτελούν μία ολόκληρη δεξαμενή σκέψης».
Ο Χόβε είναι ξεκάθαρος στο πως αναγιγνώσκει τα θεατρικά κείμενα που καταπιάνεται:
«Από τότε που ήμουν 20 χρόνων, διάβαζα τα κείμενα σαν να έχουν γραφτεί χθες. Προσπαθώ να μην επηρεάζομαι από τα στερεότυπα που πλαισιώνουν τα κείμενα αυτά. Είμαι ένας κλασικός σκηνοθέτης. Σκύβω πάνω στο κείμενο και σκέφτομαι πάνω σε ποια συνθήκη πρέπει να τοποθετηθεί αυτό που διαβάζω. Το κείμενο αυτό του Ευριπίδη γράφτηκε αιώνες πριν. Δε με αφορά ν’ αναπαράγω ένα μουσειακό είδος, αλλά να δω τι μπορεί να πει αυτό στο σήμερα».
Απολογισμός θητείας του Β. Θεοδωρόπουλου
Με τη θητεία του σε… παράταση ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος έκανε έναν περιεκτικό απολογισμό των πεπραγμένων του.
«Το 2018 και το 2019 ήταν, θεωρώ, τα πιο ολοκληρωμένα και δυναμικά από τα φεστιβαλικά καλοκαίρια της θητείας μου. Ειδικά φέτος άρχισαν να δίνουν καρπούς όλες οι προσπάθειες διεύρυνσης συνεργασιών των τελευταίων χρόνων με διεθνείς αλλά και υψηλού επιπέδου ελληνικές παραγωγές στην Επίδαυρο, που υποδέχτηκε έως σήμερα, στα 5 από τα 8 διήμερα του προγράμματος, 52.747 θεατές. Στο Ηρώδειο, τις παραστάσεις παρακολούθησαν 79.202 θεατές, χωρίς να υπολογίσουμε βέβαια την Τραβιάτα από τη Λυρική και την Εθνική Ορχήστρα της Κίνας που υπολείπονται. Τις παραστάσεις της Πειραιώς 260 τις παρακολούθησαν συνολικά 18.433 θεατές, ενώ το Kanata του Λεπάζ στο Μέγαρο Μουσικής είχε 2.440 θεατές. Επίσης, το Άνοιγμα στην πόλη συγκέντρωσε στην Αθήνα 5.845 θεατές, σε 17 εκδηλώσεις με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Βέβαια, σύγκριση αριθμού θεατών με το 2018 αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να γίνει, επειδή δεν έχει ολοκληρωθεί το φετινό προγραμμα. Εκτός των δύο μεγάλων παραγωγών στο Ηρώδειο που προανέφερα, στην Επίδαυρο αναμένουμε ακόμη την παράσταση της Κομεντί Φρανσαίζ Ηλεκτρα / Ορέστης, τις Νεφέλες, τον Προμηθέα με την Κάθρην Χάντερ, και στη Μικρή Επιδαυρο τη Φαίδρα και τις Δαναΐδες. Επίσης, πολύ σημαντικό στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι φέτος οι παραστάσεις είναι λιγότερες συνολικά, κάτι που έγινε απολύτως συνειδητα, αποτέλεσμα σκέψης και αυτοκριτικής: έπρεπε να συμμαζευτεί το “άπλωμα” σε χώρους και o αριθμός των εκδηλώσεων των προηγούμενων ετών, ώστε να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα πιο στοχευμένο, πιο σφιχτό, με πιο δραστική απεύθυνση στον κόσμο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ηρώδειο
Αναφορικά με το Ηρώδειο, τόνισε πως δικαιώθηκε η απόφαση να ισχυροποιηθεί ο μουσικός του χαρακτήρας, με έμφαση στην κλασική μουσική. «Το να γεμίζει όμως πάλι το Ηρώδειο στις συναυλίες κλασικής μουσικής, που είναι απαιτητικότερο είδος, το θεωρώ σπουδαίο επίτευγμα, κι αυτό εδραιώνεται σταδιακά μέσα από μια προσεκτική διαμόρφωση του προγράμματος αλλά και της επικοινωνίας» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Πειραιώς 260
Στην Πειραιώς 260 και φέτος αναδείχθηκαν οι κυριότερες σύγχρονες τάσεις στις παραστατικές τέχνες, το θέατρο και τον χορό, τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή σκηνή. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός πως για πρώτη φορά άνοιξαν οι πύλες του βιομηχανικού αυτού χώρου και στα παιδιά.
Αναφορικά με το σύγχρονο ελληνικό θέατρο, είπε πως «εστιάσαμε επίσης στο ζήτημα της διαφορετικότητας μέσα από παραστάσεις που έθεσαν στο μικροσκόπιο περιπτώσεις ατόμων ή ολόκληρων ομάδων στις παρυφές του κοινωνικού συνόλου, επιχειρώντας να φέρουν στην επιφάνεια το ζήτημα της συλλογικής ευθύνης και την ανάγκη της κοινωνικής ανοχής», ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στα Ερωτευμένα άλογα της σκηνοθέτιδος Ελένης Ευθυμίου και της ομάδας Εν δυνάμει, μιας κολεκτίβας νέων καλλιτεχνών με ή χωρίς αναπηρία με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
Χορός
Ο Β. Θεοδωρόπουλος, αφού έκανε εκτενή αναφορά στην τέχνη του χορού, στους νέους Ελληνες δημιουργούς (Κώστα Τσιούκα, Ανδρονίκη Μαραθάκη και το καλλιτεχνικό δίδυμο Άρη Παπαδόπουλου – Μάρθας Πασακοπούλου), αλλά και στις σημαντικές διεθνείς μετακλήσεις (όπως το #minaret του Λιβανέζου Ομάρ Ρατζέχ, τον Πορτογάλο Μάρκο ντα Σίλβα Φερέιρα, την παγκόσμια πρεμιέρα του έργου infini του Μπορίς Σαρμάτς), έκανε εκτεταμένη αναφορά στο διεθνές πρόγραμμα του θεάτρου, όπου ιδιαίτερα αισθητή ήταν η παρουσία των γυναικών δημιουργών (μεταξύ εκείνων που ξεχώρισαν ήταν η Νοτιοαφρικανή Κάντις Μπράιτς, με τη βίντεο εγκατάσταση Love Story, η Ανχέλικα Λίντελ με το Γένεσις 6, 6-7 και η περφόρμερ Νόρα Τσιπομίρ με το #PUNK).
Διεθνές πρόγραμμα
Για τη διαμόρφωση του διεθνούς προγράμματος, η λέξη-κλειδί ήταν η ποικιλομορφία, που κάλυπτε ένα ευρύ καλλιτεχνικό φάσμα: από καταξιωμένους μαέστρους της σκηνοθεσίας, που άλλη μια φορά θάμπωσαν το κοινό με την πυκνή, ποιητική και μεστή νοήματος εικονοποιία τους, όπως ο Ρομπέρ Λεπάζ και το Θέατρο του Ήλιου της Αριάν Μνουσκίν με το Kanata ή ο Ρομέο Καστελλούτσι με το La vita nuova.
Μεγάλη και Μικρή Επίδαυρος – Λύκειο
Για την Επίδαυρο ο Β. Θεοδωρόπουλος σημειώσε πως «είμαστε πολύ ευτυχείς που υλοποιείται πλέον με ορατά αποτελέσματα η προσπάθειά μας για διεθνή προσανατολισμό, με τη συμμετοχή δυνατών ονομάτων της παγκόσμιας πρωτοπορίας (Ρόμπερτ Γουίλσον, Κομεντί Φρανσαίζ και Ίβο βαν Χόβε, Κάθριν Χάντερ, να ερμηνεύει στα ελληνικά τον επώνυμο ρόλο στον Προμηθέα Δεσμώτη). Οι διεθνείς συνεργασίες δεν είναι κάτι που μπορεί να πραγματοποιηθεί από τη μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζεται μακροχρόνιος προγραμματισμός. Ενδεικτικά θα σας αναφέρω ότι οι συζητήσεις με τον διευθυντή της Κομεντί Φρανσαίζ Ερίκ Ρυφ άρχισαν το φθινόπωρο του 2016!»
Στη Μικρή Επίδαυρο, επίσης, όπως αναγνωρίστηκε και από την κριτική τα δύο τελευταία χρόνια, μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι, καθώς εκεί φιλοξενήθηκαν εναλλακτικές προσεγγίσεις πάνω στο αρχαίο δράμα αλλά και αρχαιόθεμα έργα, που βοήθησαν το χώρο να αποκτήσει μια δική του ιδιαίτερη φυσιογνωμία κι ένα πιο νεανικό, ανήσυχο κοινό. «Η Μικρή Επίδαυρος συνομιλεί με το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, ενώ το Λύκειο Επιδαύρου προσθέτει τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα που κατά τη γνώμη μου αρμόζει σ’ ένα φεστιβάλ» σημείωσε.
Οικονομικά Φεστιβάλ
Όσον αφορά τα οικονομικά, ο Β. Θεοδωρόπουλος ανέφερε: «Τα τρία αυτά χρόνια διαχειρίστηκα τον προϋπολογισμό του καλλιτεχνικού προγράμματος χωρίς υπερβάσεις, που σημαίνει ότι για πρώτη φορά στην ιστορία του φεστιβάλ δεν χρειάστηκε έκτακτη χρηματοδότηση ούτε αύξηση του προϋπολογισμού, παρότι βέβαια μια αύξηση είναι πάντα υπέρ του καλλιτεχνικού προγράμματος. Σ’ αυτό συνέβαλαν οι δεκάδες συνεργασίες που εξασφαλίσαμε με ιδρύματα, φορείς, οργανισμούς και ιδιώτες, που ανέλαβαν μόνοι τους το κόστος των παραγωγών τους. Επίσης, σημαντικό ρόλο έπαιξε η αύξηση των συμπαραγωγών, η αύξηση των θεατών και συνεπώς η αύξηση των εσόδων από τα εισιτήρια. Το αποτέλεσμα σε οικονομικό επίπεδο είναι ότι τα τρία πρώτα χρόνια της θητείας μου το φεστιβάλ ήταν πλεονασματικό, όπως περιμένουμε να είναι και το 2019, όταν λήξει το οικονομικό έτος και έχουμε τα πλήρη οικονομικά στοιχεία».
Πηγή : Tospirto