Και φοβίες έχω και τελειομανία, αλλά τα έχω βάλει όλα στο στόχο και δίνω τη μάχη μου για να τα «αντιμετωπίσω».
Ο έρωτας, η εξουσία και οι απαιτήσεις της «Λυσιστράτης» δίνουν απλόχερα στην Ναταλία Τσαλίκη –για μία ακόμη θεατρική φορά – το δώρο του να αλλάζει διαρκώς. Να κάνει βήματα μπροστά και να απλοποιεί τον εαυτό και τη ζωή της. Αυτό είναι άλλωστε το ζητούμενο για μία γυναίκα του θεάτρου, μία παρουσία που κάνει το θεατή να υποκύπτει στη σημαντική της τέχνη.
Περιμένοντας με αγωνία την επόμενη ερμηνεία της για να θαυμάσουμε την ειλικρίνεια που προσεγγίζει το δύσκολο για να το κάνει-εν τέλει- μαγικό, μιλήσαμε. Για τις απαιτήσεις, τα όνειρα, την πνευματική κρίση της εποχής, για τον θαυμασμό και την αγάπη για το σύζυγό της, Γιάννη Μπέζο, για το ρόλο της μητέρας, για τη μάχη που δίνει καθημερινώς για να κάνει τη ζωή της απλή και όμορφη.
Τι σας έχει χαρίσει η περιοδεία με την θεατρική Λυσιστράτη;
Κάθε περιοδεία έχει την αξία της, αφού είναι μία εμπειρία για τον ηθοποιό. Μου αρέσει να πηγαίνω σε διαφορετικές πόλεις, να βλέπω νέες εικόνες…είμαι άνθρωπος της αλλαγής. Όλη αυτή η διαδικασία είναι μία εμπειρία που σε πλουτίζει. Επίσης είναι συγκινητικό να βλέπεις τις αντιδράσεις του κοινού και να εισπράττεις τη δίψα που έχουν οι άνθρωποι της κάθε περιοχής για επικοινωνία. Οι αντιδράσεις διαφέρουν. Οι άνθρωποι –στις περιοχές εκτός Αθηνών- είναι πιο εξωστρεφείς. Εκφράζουν τα συναισθήματά τους πιο αβίαστα σε σχέση με τους ανθρώπους στις μεγάλες πόλεις που είναι πιο συγκρατημένοι. Αυτό που τους δίνεις το έχουν ανάγκη και το καταπίνουν, το απολαμβάνουν. Βεβαίως υπάρχουν και πολλά παράπονα, για να μη λέμε μόνο τα καλά. Δεν υπάρχει οργάνωση και είναι λίγα τα θέατρα που είναι έτοιμα να υποδεχτούν και το κοινό αλλά και τους καλλιτέχνες. Είναι μια χαρά η πλατεία- για παράδειγμα- και πηγαίνεις στα καμαρίνια, όπου είναι σχεδον ανύπαρκτα. Δεν υπάρχει ένας χώρος για να ετοιμαστεί ο ηθοποιός για να κάνει τη δουλειά του. Αυτό είναι κάτι στενάχωρο.
Ποιες είναι οι αντιδράσεις του κοινού; Τι αγαπάει σε κάθε παράσταση;
Στην τέχνη είτε εισπράττεις κάτι με την καρδιά -με το συναίσθημα- είτε όχι. Ακόμα και όταν απορρίπτεις, δεν ξέρεις γιατί το κάνεις. Ένα έργο λοιπόν, όπως είναι και η Λυσιστράτη, είτε πάει κατευθείαν στην καρδιά και σε συγκινεί με την ευρεία έννοια της λέξης με αποτέλεσμα να γελάς, να συμμετέχεις, να ανοίγει η ψυχή σου είτε αυτό δε συμβαίνει. Ο κάθε θεατής δε γνωρίζει ποιο είναι το στοιχείο που τον γοητεύει ή τον ενοχλεί. Ο ηθοποιός δεν μπορεί να το εισπράξει όταν βρίσκεται επι σκηνής. Στο τέλος, λοιπόν, κάποιος είτε χορταίνει είτε φεύγει με μισή διάθεση, όχι χορτασμένος. Στις περιοχές εκτός Αθηνών, μάλιστα, μπορείς να κατανοήσεις καλύτερα αυτό που συμβαίνει στο κοινό-την αποδοχή ή την απόρριψη-αφού η συμμετοχή και το συναίσθημά του- το γέλιο του- δεν περνάει από κάποια ανάλυση. Η σκέψη και η διστακτικότητα είναι πιο εμφανής στις μεγάλες πόλεις όπου οι άνθρωποι είναι πιο κουμπωμένοι.
Αυτό έχει να κάνει με το αφιλόξενο κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε; Με τα εμπόδια που μας βάζει η κρίση που ζούμε;
Το θέμα της κρίσης είναι λίγο απατηλό. Ρίχνουμε πολλά εκεί και κουκουλώνουμε τις αδυναμίες και τα ελαττώματά μας. Αυτό δεν έχει σημασία, σημασία έχει ο τρόπος που χειρίζεται κάποιος το καθετί. Κρίσεις υπήρχαν ανέκαθεν και θα υπάρξουν και πάλι με άλλο πρόσωπο, με άλλη μορφή. Σημασία έχει πόσο ανοιχτός είσαι να δεχθείς τα πράγματα, τις αναποδιές της ζωής, να μην τα θέλεις όλα έτοιμα ή να τα κάνει κάποιος άλλος για εσένα. Σημασία έχει να έχεις ανοιχτό μυαλό και ψυχή για να παλέψεις με μια μεγαλύτερη γενναιοδωρία και μία αισιοδοξία στο τέλος, τέλος. Οι άνθρωποι που είναι έξω από την Αθήνα βλέπουν τα πράγματα πιο πλατιά. Η επαφή με την φύση τους κάνει πιο ανθρώπινους. Επίσης τα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν είναι πιο ουσιαστικά από τα δικά μας, εμείς είμαστε πιο της πολυτέλειας. Δεν έχουν λοιπόν πολύ χρόνο για να κάτσουν να σκεφτούν «Α!η κρίση φταίει, αυτή με έχει κάνει έτσι ή αλλιώς», αυτά είναι συμπλέγματα της πρωτεύουσας και τα εχουμε φέρει στα μέτρα μας για να καλύπτουμε τις αδυναμίες και την τεμπελιά του μυαλού μας.
Εσάς τι σας ικανοποιεί και τι σας ενοχλεί στον εαυτό σας;
Κατ’ αρχάς αναγνωρίζω τα αρνητικά στοιχεία του εαυτού μου και με αυτά παλεύω για να καταφέρω να προχωρήσω, να πάω μπροστά. Και φοβίες έχω και τελειομανία, αλλά τα έχω βάλει όλα στο στόχο και δίνω τη μάχη μου για να τα αντιμετωπίσω. Προσπαθώ να κάνω τη ζωή μου πιο εύκολη, να βάλω στην άκρη αυτά τα μικρά πράγματα που μας εμποδίζουν στο να την απολαύσουμε. Αυτό που με ικανοποιεί είναι το ότι όσο μεγαλώνω, γίνομαι και πιο απλή. Δεν έχω πολλές απαιτήσεις, δεν περιμένω πράγματα και ανοίγω μέσα μου προκειμένου να καταφέρω να είμαι καλά. Όταν είμαστε πιο μικροί έχουμε μία μουντζούρα μπροστά μας και δεν ξέρουμε τι να πρωτοκάνουμε, βουτάμε σε όλα. Όσο μεγαλώνουμε, ξεκαθαρίζει το τοπίο και καταλαβαίνεις ότι δεν έχεις αυτά τα πολλά και τα πολύπλοκα που σου μαθαίνει η κοινωνία και το σπίτι σου. Όλα είναι πιο απλά και σημασία έχει να τα δεις με αισιοδοξία και με λιγότερη μισαλλοδοξία. Υπάρχει μία συγκρουσιακή κατάσταση με τους γύρω μας που μας βάζει εμπόδια. Όμως να το δεις πιο καθαρά θα καταλάβεις ότι είναι μόνο η καρδιά μας και το τοπίο και όλα αυτά που υπάρχουν ανάμεσα, απλώς μας παρενοχλούν. Πρέπει λοιπόν να τα παραγκωνίζουμε για να φτάσουμε στο στόχο που είναι ο εαυτός μας. Δε χρειάζεται ούτε να ξεπεράσουμε τίποτα ούτε να φτάσουμε κάπου, σημασία έχει να τα βρούμε με το μέσα μας.
Ποιος είναι αυτός ο άνθρωπος που σας έχει στηρίξει και σας στηρίζει όλα αυτά τα χρόνια; Ποιος είναι δίπλα σας από το παρελθόν, από το σπίτι σας ίσως.
Δεν έχω κάποιον άνθρωπο από το παρελθόν μου. Ο άνθρωπος που έχει σταθεί στη ζωή μου σαν πρότυπο και με έχει αλλάξει θετικά είναι ο άντρας μου. Δεν είναι κάποιος από τους γονείς μου, κάποιος δάσκαλος ή άλλος. Είναι ο σύζυγός μου, αλλά και η κόρη μου. Η Ηρώ με ωθεί σε πράγματα και με κάνει καλύτερη.
Τι σας μαθαίνει η κόρη σας;
Δεν είναι πράγματα που λέγονται. Όταν αγαπάς, θαυμάζεις και εκτιμάς έναν άνθρωπο τόσο πολύ, όταν αυτός ο άνθρωπος θα σου πει μία κουβέντα και ξέρεις ότι είναι αληθινή, μια κουβέντα ψυχής σου κάνει- αυτόματα- καλό. Δεν εξηγείται με τα λόγια όλο αυτό, δεν χωράει σε λόγια.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του Γιάννη Μπέζου, του συζύγου σας, που σας κερδίζουν και σας κάνουν να τον θαυμάζετε και να τον αγαπάτε;
Η γνησιότητα, η καλοσύνη του, το πόσο γενναιόδωρος και ανεπιτήδευτος είναι. Πράγματα πολύ σπάνια στην εποχή μας. Όταν μάλιστα έχεις καταφέρει να φτάσεις σε ένα σημαντικό επίπεδο δημοσιότητας, αναγνωρισιμότητας και να κρατάς την παιδικότητα και την ανθρωπιά σου με τον τρόπο που το κάνει ο σύζυγός μου είναι σπάνιο και δύσκολο για τους άλλους να το καταλάβουν. Είναι αξιοθαύμαστο και για εμένα αποτελεί σημείο αναφοράς.
Τώρα που η Λυσιστράτη κάνει τον κύκλο της τι είναι αυτό που σας αφήνει;
Είναι ένα είδος που δεν είχα ασχοληθεί, ήθελα πολύ να το κάνω. Μυρίστηκα από την αρχή ότι είχε να μου προσφέρει πράγματα όπως κάθε έργο κλασικό άλλωστε. Η παράσταση -σε συνδυασμό με την περιοδεία- είναι ένα πολύ μεγάλο μάθημα. Αναγκάζεσαι να προσρμόζεσαι απότομα και άμεσα- κάθε μέρα- σε άλλο μέρος, σε άλλο κοινό και πρέπει να είσαι ετοιμοπόλεμος για να αντεπεξέλθεις. Βάζει σε δοκιμασίες τις αντοχές σου. Το να παίζω σε τέτοιους χώρους με οδηγεί στον να προσαρμόζω τον τρόπο που πλησιάζω το κοινό. Τον τρόπο που θα πω μια ατάκα, μία πρόταση, ένα αστείο. Δοκιμάζονται αντοχές και ικανότητα. Το πώς έπαιξα, το πώς ήμουν από την πρώτη παράσταση μέχρι σήμερα είναι κάτι διαφορετικό, έχω αλλάξει πολύ.
Το έργο μιλάει για την ερωτική επιθυμία και την εξουσία. Πιστεύετε ότι το ένστικτο αυτό μας βάζει σε διαδικασία να ασκήσουμε πίεση για να επιτύχουμε τους στόχους μας ή να φτάσουμε στα άκρα;
Όχι. Ο άνθρωπος είναι πιο πολιτισμένος και μπορεί να ελέγχει αυτά τα ένστικτα. Ο Αριστοφάνης το χρησιμοποίησε αυτό σαν ένα μέσο κωμικό για να μπορέσει να πει αυτά που ήθελε που στην ουσία ήταν η αντίθεσή σου στον πόλεμο. Ο πολιτισμένος άνθρωπος έχει προχωρήσει πολύ ή θα όφειλε να έχει προχωρήσει τόσο ώστε να μην επιτρέπει στην ερωτική επιθυμία να μεγεθύνεται και να ασκεί επάνω του αυτού του είδους τη δύναμη. Το ερωτικό ένστικτο πρέπει να το χρησιμοποιούμε για να απολαμβάνουμε τον έρωτα στην ζωή. Μέχρι εκεί. Όταν γίνεται κάτι τόσο έντονο που μπορεί να μας χαρακτηρίζει τότε έχουμε να κάνουμε με κάτι επικίνδυνο.
Ο τρόπος που ασκείται η πολιτική στις μέρες μας μπορεί να μας κάνει να μιλάμε για κατάχρηση εξουσίας και ακρότητες; Γινόμαστε πιόνια στα χέρια κάποιων ανθρώπων;
Δεν μπορείς να γίνεις εύκολα πιόνι στα χέρια κάποιου. Αυτά είναι λίγο δικαιολογίες για τους ανθρώπους που δεν θέλουν να κάνουν πράγματα μόνοι τους, που δεν παίρνουν την απόφαση να πάρουν την ζωή στα χέρια τους. Ούτε πιστεύω σε θεωρίες συνομωσίας. Περνάμε μία σκοτεινή περίοδο, το ξέρουμε όλοι, παγκοσμίως, με την άνοδο της ακροδεξιάς –για παράδειγμα-αλλά πιστεύω πολύ στη δύναμη του ανθρώπου και ότι όλο αυτό θα ανατραπεί. Οφείλουμε να κοιτάξουμε τι συμβαίνει στην χώρα μας, να δούμε ότι εμείς περνάμε μία παρακμή σε όλα τα επίπεδα και να μην κρυβόμαστε πίσω από αυτό που συμβαίνει Παγκοσμίως. Η δική μας κρίση είναι βαθιά πολιτισμική και είναι θέμα κουλτούρας, υπάρχει μία πνευματική παρακμή στην χώρα μας, γενικότερη. Νομίζω ότι την καλύπτουμε λέγοντας ότι αντιμετωπίζουμε μόνο μια οικονομική κρίση, όχι. Η δική μας κρίση είναι πνευματική, κοινωνική και πολιτισμική και αυτό πρέπει να το δούμε σοβαρά και καθαρά.
Πόσο ικανοποιημένη είστε από τις ερμηνείες και τις καλλιτεχνικές σας επιλογές; Η πρόσφατη «Φλόρενς Φόστερ Τζένκινς» αγαπήθηκε πολύ και πήρε άριστες κριτικές.
Τα τελευταία χρόνια επιδιώκω να παίζω ρόλους που δε φανταζόμουν ότι θα μπορούσα να παίξω για αυτό και έχουν ένα καλό αποτέλεσμα. Άλλωστε όσο πιο δύσκολους στόχους βάζεις τόσο πιο πολύ συνειδητοποιείς τα όριά σου και όταν το καταφέρνεις έχει το αποτέλεσμα που μου είπατε. Από τους ρόλους στις «Ευτυχισμένες μέρες», τη «Βασίλισσα της ομορφιάς» μέχρι την Φλόρενς είναι πράγματα που μόλις τα διαβάζω λέω «είναι δύσκολο να το κάνω, αποκλείεται να τα καταφέρω», αυτό όμως με κινητοποιεί και έχω πάρει την απόφαση-από εδώ και πέρα- να επιδιώκω να βρίσκω τέτοιους ρόλους.
Για το κοινό είναι πιο εύκολο να «ενδώσει» στο δράμα ή την κωμωδία;
Το να γελάσει ο κόσμος, με την καρδιά του και επί της ουσίας, όχι επιφανειακά αλλά και το να συγκινηθεί είναι δύο ίδια και σπουδαία πράγματα. Όμως το πρώτο- το γέλιο- είναι πιο δύσκολο και για τον ηθοποιό αλλά και για το κοινό του οποίου την εμπιστοσύνη πρέπει να κερδίσεις. Ο στόχος είναι να κάνεις το κοινό να ταξιδέψει, να ξεφύγει και να έρθει σε επικοινωνία με τη ρίζα του που είναι η ψυχή, η παιδικότητά του, η αλήθεια, η ποίηση που κουβαλάει μέσα του και να γίνει ένα με αυτό που βλέπει επί σκηνής. Αυτό είναι το ζητούμενο της τέχνης –είτε στην κωμωδία είτε στο δράμα. Δύσκολα και τα δύο.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας στο ρόλο της μητέρας και της συζύγου; Πώς είστε και πώς συμπεριφέρεστε στην καθημερινότητά σας;
Αυτό δεν είναι εύκολο να σας το εξηγήσω, δεν είναι άλλωστε και το ζητούμενο να γίνουμε ένα με το κοινό. Αυτήν την τάση που έχουν κάποιοι καλλιτέχνες να γίνουν πολύ οικείοι δεν με βρίσκει σύμφωνη. Είναι σημαντικό να προφυλάσσει κάποιος την καθημερινότητα και την προσωπική του ζωή. Άλλος είναι ο ρόλος στο θέατρο και ο άλλος στην ζωή. Απλώς προσπαθώ να γίνομαι κάθε μέρα και καλύτερη και να είμαι ανήσυχη. Δε λέω ποτέ «Α!πέτυχα σαν μητέρα, σύζυγος ή σαν άνθρωπος». Είναι σημαντικό να βάζουμε στόχους πέρα από εμάς, να προσπαθούμε να ανακαλύπτουμε τον καλύτερό μας εαυτό καθημερινώς.
Έχετε έρθει σε δύσκολη θέση επειδή δημοσιεύματα έχουν παραβιάσει την προσωπική σας ζωή;
Στο παρελθόν, στο πολύ παρελθόν, έχουν γραφτεί κάποιες ακρότητες αλλά επειδή κάποιος δίνει το στίγμα του από πολύ νωρίς τώρα πια δε γράφονται και δε λέγονται πράγματα που να με ενοχλούν. Και το κοινό και οι δημοσιογράφοι γνωρίζουν πολύ καλά μέσα τους τι είναι ο καθένας, με ποιον έχουν να κάνουν.
Το μέλλον;
Προς το παρόν έχω μεγάλη ανάγκη να ξεκουραστώ επειδή –αυτή η περιοδεία- είναι πολύ κουραστική. Στο πρώτο μέρος της θεατρικής σεζόν μάλλον δεν θα δουλέψω εκτός αν προκύψει κάτι πάρα πολύ ενδιαφέρον που να με κεντρίσει. Τον Φεβρουάριο θα ξεκινήσω πρόβες για την παράσταση που θα γίνει στο Θέατρο Τέχνης «Ιστορίες από το δάσος της Βιέννης» σε σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη, αυτά μπορώ να πω με σιγουριά.
Πηγή : Tospirto