Home Συνεντεύξεις Συντευξη του Εκτορα Λυγίζο

Συντευξη του Εκτορα Λυγίζο

0

«Οσο πιο πολύ προσπαθείς να βρεθούν όλα υπό τον έλεγχό σου, τόσο μεγαλώνει μέσα σου η επιθυμία για το χάος».

Στις 14 και 15 Ιουλίου θα παρουσιάσει στην Επίδαυρο (στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και σε συνεργασία με το ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας) ο σκηνοθέτης Εκτορας Λυγίζος τις «Βάκχες» του Ευριπίδη, ένα έργο με το οποίο έχει ασχοληθεί και στο παρελθόν: «Ο θεός Διόνυσος φτάνει στην πόλη με ανθρώπινη μορφή και ο βασιλιάς Πενθέας παλεύει να οχυρώσει εαυτόν και το άστυ απέναντι στην έλευση μιας θρησκείας που εξισώνει τους πάντες –νυν και πρώην βασιλιάδες, θεούς και δούλους, μάντεις και αγγελιοφόρους, γυναίκες και άνδρες– σε έναν κόσμο συμφιλίωσης του ανθρώπου με τα πιο ζωώδη, αλλά και αγνά του ένστικτα”.

Εχετε ασχοληθεί ξανά με τις Βάκχες. Ποιους ανοιχτούς λογαριασμούς είχατε με το έργο αυτό και αποφασίσατε να το σκηνοθετήσετε πάλι;
Δεν είναι νομίζω τόσο θέμα ανοιχτών λογαριασμών, όσο θέμα συνέχειας μιας δουλειάς. Οι δοκιμές που κάναμε τότε στο Θέατρο του Νέου Κόσμου μού αποκάλυψαν πολλά πράγματα σχετικά με τη διαχείριση του ποιητικού λόγου, αλλά και σε σχέση με το ίδιο το θέμα, το πώς μια πολύ ισχυρή δραματική περσόνα, όπως ο Πενθέας, σταδιακά διαλύεται και παρασύρεται από ό,τι μπορεί να είναι ο Διόνυσος. Τα χρόνια που μεσολάβησαν άρχισα να έχω την ανάγκη να μελετήσουμε τι θα σήμαινε να μην είναι ο Διόνυσος ένα πρόσωπο, αλλά να γίνεται σταδιακά ένας χορός, ο οποίος αφομοιώνει στο τέλος όλους τους ηθοποιούς αφηγητές.

Σαν να παρασύρει ο ένας τον άλλον;
Είναι ο τρόπος με τον οποίο εξαπλώνεται ένας ιός, στην αρχή μοιάζει να αναπτύσσεται με αριθμητική πρόοδο και μετά η πρόοδος γίνεται γεωμετρική. Ούτως ή άλλως, ο τρόπος αυτός δεν είναι απλός, ο ιός χρησιμοποιεί τον αντιπερισπασμό, το μαλάκωμα, τον εκφοβισμό, την άμεση επίθεση, την πλάγια επίθεση, μετασχηματίζεται, αλλοιώνει τον ξενιστή. Στην προηγούμενη παράσταση είχαμε ανακαλύψει ένα ολόκληρο εύρος φωνών: ο Διόνυσος ήταν άλλοτε πολύ αυστηρός, άλλοτε εξαιρετικά αφημένος, άλλοτε πολύ παρηγορητικός, άλλοτε πολύ υποστηρικτικός. Με όλες αυτές τις φωνές προσπαθήσαμε τώρα να φτιάξουμε έναν νέο «οργανισμό» στον οποίο φιλοξενούνται οι διαφορετικοί ηθοποιοί που έχουν ο καθένας τον δικό του τρόπο. Για μένα το πολύ δύσκολο, προκλητικό και ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως όσα πράγματα κι αν έχεις ορίσει σε μια διαδρομή τελικά ο τρόπος του παιχνιδιού που θα τους ενώσει όλους καθορίζεται από μια ζύμωση: αλλιώς το φαντάζεσαι κι αλλιώς γίνεται και πρέπει να αφήσεις ένα περιθώριο να συμβεί αυτό.

Μιλάμε δηλαδή για τη χρήση αυτοσχεδιασμού;
Ο αυτοσχεδιασμός χρησιμοποιήθηκε πολύ στις πρόβες, η παράσταση όμως είναι καθορισμένη σε μεγάλο βαθμό. Τα περάσματα ωστόσο από ένα σημείο σε ένα άλλο είναι διαδρομές ελεύθερες και έτσι οφείλουν να είναι. Το θέατρο είναι ζωντανό, εμπεριέχει ένα ρίσκο. Η παράσταση βασίζεται σε μια παρτιτούρα, αλλά από ένα σημείο και μετά ακόμα και αυτή μεταλλάσσεται.

Τι σας κέντρισε το ενδιαφέρον σε αυτό το έργο όταν το πρωτοδιαβάσατε;
Στη αρχή έπαθα κάτι σαν έρωτα και είναι ακαθόριστοι οι λόγοι που στο προκαλούν αυτό και οφείλουν να μείνουν ακαθόριστοι ως έναν βαθμό γιατί αλλιώς καταλήγεις σε πολύ ασφαλείς επιλογές. Πάντως σε αυτή την εκδοχή, το πρόσωπο του Πενθέα καλύπτει μια πολύ μεγάλη, ενδιαφέρουσα περιοχή, όχι ανεξερεύνητη, από αυτές όμως που κάθε φορά τις ανακαλύπτεις από την αρχή. Εκφράζει όλες τις αντιστάσεις και τις άμυνές μας απέναντι σε κάτι που μας μοιάζει άγνωστο – και άγνωστο μπορεί να είναι κάθε μέρα οτιδήποτε μας βγάζει από τη ρουτίνα που έχουμε φτιάξει κι από τις συνηθισμένες διαδρομές που μας δίνουν μια αίσθηση ασφάλειας. Ας πούμε επίσης ότι με ενδιέφερε πολύ αυτή η έρευνα και σε σχέση με το θέατρο: ποια είναι αυτή η ανάγκη να ελέγχεις τα πάντα, η οποία σημαίνει συγχρόνως πως θα ήθελες να μην ελέγχεις τίποτα; Οσο πιο πολύ προσπαθείς να βρεθούν όλα υπό τον έλεγχό σου, τόσο μεγαλώνει μέσα σου η επιθυμία για το χάος, για το απόλυτο κενό.

Υπάρχει κάποια φράση στο έργο που ξεχωρίζετε, που την έχετε παιδέψει πολύ;
Θα ήταν άδικο να ξεχωρίσω κάποια. Στη μέθοδο που ακολουθούμε υπάρχει παίδεμα όλων των φράσεων. Προσπαθούμε να βρούμε, σε ένα πρώτο επίπεδο, το κέντρο της κάθε φράσης, και να δώσουμε τη βασική πληροφορία χωρίς να ξεχνάμε ότι κάθε φράση είναι ένα κομμάτι σε μια αλυσίδα στην οποία το τέλος κάθε κρίκου είναι η αφετηρία του επόμενου. Σε αυτό το ανέβασμα ειδικά προσπάθησα να δώσω πιο πολύ βάση στις συνδέσεις μεταξύ των πραγμάτων. Είναι άπειρες οι φράσεις που θα μπορούσα να ξεχωρίσω, όμως επειδή επιμείναμε πολύ στο ηδονοβλεπτικό σκέλος – ο Πενθέας φλέγεται μέσα του από λαχτάρα να πάει και δει κάτι από το οποίο αισθάνεται αποκλεισμένος, θα υπογραμμίσω τελικά το εξής: “εμπρός μας ο ξένος μας οδηγούσε να πάμε και να ιδούμε”. Αυτή είναι μια φράση που κάθε μέρα πρέπει να την επινοείς ξανά για να εντοπίζεις ποιο είναι αυτό το στοιχείο που σε κάθε παράσταση θα ήθελες να εξερευνήσεις, αλλά και για να δεις τι είναι αυτό από το οποίο αισθάνεσαι αποκλεισμένος.

 

ΠΗΓΗ: TOSPIRTO-NET