«Η δύναμή μου είναι το βλέμμα, όπως πιστεύω συμβαίνει και με όλους τους ανθρώπους… τα μάτια».
Ανήκει στην κατηγορία των ηθοποιών που κουβαλάνε στην πλάτη τους το «πολλά υποσχόμενη», εξ αρχής και δια παντός. Όμως, η Πηνελόπη Τσιλίκα -εκτός από μία πληθώρα καλλιτεχνικών υποσχέσεων – δίνει, κάθε φορά, αποδείξεις ταλέντου και συνέπειας. Βγάζοντας τη φορεσία της πρόσφατης «Βοσκοπούλας», που έζησε μεγάλους έρωτες «στας εξοχάς», εκεί στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, ετοιμάζεται για άλλη μία ξεχωριστή ερμηνεία- εμπειρία στην παράσταση «Μετά την πρόβα», στο θέατρο Οδού Κυκλάδων για να φτάσει το καλοκαίρι στους «Βρικόλακες» που θα παίξουν σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κωνσταντάτου στο Φεστιβάλ Αθηνών. Εν μέσω θεατρικών χαρακτήρων και προβών μιλήσαμε….
Η προετοιμασία μιας θεατρικής παράστασης τι σημαίνει για εσένα; Πόσο εύκολο είναι να γίνεις μία ηρωίδα από την αρχή; Ένας άλλος άνθρωπος…
Η προετοιμασία μιας παράστασης σημαίνει πολλά και διάφορα, αν έπρεπε να ξεχωρίσω κάτι είναι η σύνθεση ενός κόσμου, ενός κόσμου που θα υπάρχει μόνο μέσα στην αίθουσα του θεάτρου, από όταν ανέβει η παράσταση και για όσο διαρκεί. Κι αυτή η σύνθεση έχει πτυχές εντελώς πρακτικές, αυτό που η δασκάλα μου Μάγια Λυμπεροπούλου ονομάζει “τσαγκαρική”, αλλά και άλλες, όπως την προσωπική σου συνδιαλλαγή με το κείμενο, με τον συγγραφέα, με τον σκηνοθέτη και τους υπόλοιπους συνεργάτες. Τα θέματα που θίγει το κείμενο, τις έννοιες που προβάλλει, την ιστορία, την αγάπη σου και το μίσος σου για τον ρόλο. Δεν πιστεύω ότι γινόμαστε ο ρόλος από την αρχή, θεωρώ ότι η θεατρική πράξη έχει πάντα ένα χαρακτήρα προσωπικής συνδιαλλαγής, ανά πάσα στιγμή, με τον ρόλο, τα λόγια, τις σκέψεις και τις πράξεις του.
Τι σου χαρίζει και τι σου κλέβει καθημερινώς η προετοιμασία της θεατρικής παράστασης «Μετά την πρόβα»;
Το “Μετά την Πρόβα” είναι ένα ιδιότυπο έργο, με την έννοια ότι είναι ένα θεατρικό έργο για το θέατρο, το θέατρο και τους ανθρώπους του. Με την καθημερινή τριβή με το κείμενο συμβαίνει κάτι αποκαλυπτικό και πολύτιμο. Βλέπεις ταυτόχρονα μια σαπίλα, όπως λέει και η Ράκελ στο κείμενο, αλλά και μια αγιοσύνη. Η δουλειά με τον Περικλή Μουστάκη είναι μια μαθητεία, είναι εντατική και απαιτεί αφοσίωση, καταλήγει όμως σ’ αυτό που λέει και ο Μπέργκμαν -διά στόματος του Σκηνοθέτη στο κείμενο- σε μια “αναδιανομή και αναδιάταξη δυνάμεων” καθόλου ευκαταφρόνητη, θα έλεγα σπάνια.
Πόσο αγγίζει την Ελλάδα του 2018 ο παγκόσμιος εορτασμός για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν;
Είναι μια αφορμή να ασχοληθούμε με την περίπτωσή του, με το έργο του και τις πρακτικές του με τη ματιά και τα μέσα που έχουμε τώρα.
Νιώθεις –ορισμένες φορές- ότι ζούμε μια ζωή εγκλωβισμένη ή επαναλαμβανόμενη;
Η ζωή έχει ούτως ή άλλως μια σκληρότητα απέναντι σε αυτούς που ζουν. Γεννιόμαστε χωρίς να το έχουμε επιλέξει, σε τόπο και ιστορική στιγμή που επίσης δεν έχουμε επιλέξει. Υπό αυτήν την έννοια, ναι, η ζωή έχει ένα στοιχείο εγκλωβισμού, από εκεί και πέρα ο καθένας έχει μια δύναμη και μια ευθύνη στο πώς θα διαχειριστεί τον χρόνο του, αν θα ζήσει μια ζωή αυτοματική ή όχι.
Ποιος ο σκοπός αυτής της παράστασης;Ο Περικλής με το “Μετά την Πρόβα” ανοίγει ένα παράθυρο στον κόσμο του θεάτρου, στις σχέσεις σκηνοθέτη και ηθοποιού, ηθοποιού με ηθοποιό, στη ζωή του θεάτρου με την πρόβα και τον ανταγωνισμό, την ανασφάλεια, αλλά και τη μεγαλοσύνη, τη σχέση του θεάτρου με τη ζωή, αλλά επίσης ανοίγει κι ένα παράθυρο στον κόσμο και στον χρόνο, στο θέατρο που παίζουμε στη ζωή, στις σχέσεις δασκάλου και μαθητή, θεού και ανθρώπου, μητέρας και κόρης, εραστή με εραστή, ανθρώπου με άνθρωπο. Το στοίχημα είναι να μιλήσουμε, μέσα από ένα θέμα που μοιάζει ειδικό, για κάτι καθολικό.
Βγαίνοντας-σταδιακά- από την φορεσιά της «Βοσκοπούλας» πόσο διαφορετική είναι η ζωή, ο έρωτας, τα πάθη και τα πάθη μιας τέτοιας γυναίκας… θεατρικής ή μη.
Η Βοσκοπούλα ήταν μια αρχετυπική μορφή, μια γυναίκα ολόκληρη και αυτάρκης που δε φυλαγόταν από τίποτα, ούτε από άνθρωπο ούτε από τον έρωτα, ούτε τελικά από τον θάνατο. Η Άννα Έγκερμαν του “Μετά την Πρόβα” είναι μια διαφορετική περίπτωση, η Άννα είναι ένας άνθρωπος δυτικός, με απωθημένα και νευρώσεις, είναι μια νέα και φέρελπις ηθοποιός αντιμέτωπη με έναν ρόλο-μεγαθήριο, έναν ρόλο που, όπως λέει χαρακτηριστικά ο σκηνοθέτης της, ουσιαστικά δεν παίζεται, έχει κάνει προσπάθεια να μισήσει τη μητέρα της και λέει ότι τα έχει καταφέρει, κρύβει έναν θαυμασμό και έναν έρωτα για τον σκηνοθέτη της, ανοίγει την πόρτα και τρυπώνει στη σκηνή μετά την πρόβα για να τον συναντήσει, ζητάει από αυτόν κάτι, τί ακριβώς ούτε αυτή το ξέρει καλά καλά. Είναι ένας άνθρωπος εγκλωβισμένος, όπως είπες κι εσύ πριν, αλλά έχει μέσα της μια δυνατότητα, και μετά από τη συνάντησή της με τον Βόγκλερ, η Άννα θα ανοίξει την πόρτα της σκηνής για να βγει ξανά στον έξω κόσμο διαφορετική από όταν μπήκε.
Τι είδους «κατάλοιπα» αφήνει ένας ρόλος; Αλλάζει, βελτιώνει ή σκλαβώνει τον ηθοποιό- για ένα χρονικό διάστημα- με την επίδρασή του;
Νομίζω έχει να κάνει με τη στιγμή που σε βρίσκει ο κάθε ρόλος εσένα σαν ηθοποιό και σαν άνθρωπο, κάθε φορά είναι μια καινούργια συνάντηση και μια καινούργια συνδιαλλαγή.
Ποιον εμπιστεύεσαι επί σκηνής; Νιώθεις ευάλωτη ή εκτεθειμένη; Τι σε σώζει σε μία κακή στιγμή; Τι μπορεί να χαρακτηριστεί «κακή στιγμή»;
Εμπιστεύομαι τον συμπαίκτη. Πιστεύω στον συμπαίκτη, το θέατρο είναι ομαδική διαδικασία. Σε μια κακή στιγμή, όταν π.χ. αισθάνεσαι αδύναμος, σώζει, όπως λέει και ο Περικλής και το πιστεύω, η παραίτηση από τις προσδοκίες που έχεις, οι προσδοκίες είναι άτιμο πράγμα.
Η πιο σημαντική επαγγελματική και προσωπική στιγμή…
Δύσκολο το ερώτημα. Επαγγελματικά, όταν αποφάσισα να δώσω εξετάσεις στο Εθνικό, μάλλον. Η κάθε δουλειά που ήρθε από τότε είναι για μένα σημαντική, κάθε μία και για άλλους λόγους. Προσωπικά, η απώλεια ενός πολύ αγαπημένου προσώπου, ήταν ένα γεγονός αποκαλυπτικότατο.
Τι σε ξεχωρίζει περισσότερο σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους;
Οι φίλοι μου.
Ποια είναι η δύναμή σου; Τι μπορεί να «ρίξει κάτω» κάποιον που σε βλέπει για πρώτη φορά;
Το βλέμμα, όπως πιστεύω συμβαίνει και με όλους τους ανθρώπους… τα μάτια.
Έχεις στο μυαλό σου ότι με τις επιλογές σου φτιάχνεις μια καλλιτεχνική περσόνα;
Όχι. Δεν έχω καμία φιλοδοξία δημιουργίας μιας περσόνας με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, έχω επιλέξει να κάνω δουλειά με βασικό κίνητρο ότι θα ταξιδέψω, παραδείγματος χάριν. Αλλά και γενικά, ο όρος περσόνα δίνει εγγενώς ένα βάρος στον τρόπο που σε βλέπουν οι άλλοι, κάτι που προσωπικά δε με αφορά.
Τι αγαπάς περισσότερο από όλα όσα έχεις κάνει μέχρι σήμερα; Αισθάνεσαι τυχερή ή δικαιωμένη;
Αγαπάω και ξεχωρίζω κάποιες συναντήσεις με ανθρώπους, που έχω θαυμάσει και έχω αγαπήσει, που μας έχει συνδέσει ότι κάναμε εκείνη τη στιγμή το τάδε, και ακόμα τους κρατάω. Στην τύχη δεν ξέρω αν πιστεύω, πιστεύω στο θάρρος και στη δουλειά. Και δεν την εννοώ με την αυτιστική έννοια του όρου, δουλειά είναι πολλά πράγματα, μία συζήτηση με φίλους ή συνεργάτες, ένα βιβλίο που θα διαβάσεις, μια ταινία που θα δεις και αλλά πολλά.
Έχεις νιώσει και έχεις δώσει την αγάπη που θα ήθελες;
Το εύχομαι.
Τι θέλεις πολύ; Ποια είναι η πιο έντονη επιθυμία σου;
Να κατακτήσω μια ισορροπία όσο περνάει ο καιρός.
Η Ελλάδα του 2018 είναι…..
….σε μια ιστορική στιγμή, η κρισιμότητά της μένει να αποτιμηθεί.
Ο ηθοποιός του 2018 έχει… και δεν έχει….
…έχει μια δουλειά που αγαπάει, δεν έχει μια δουλειά που θα του φέρνει πάντα τα προς το ζην.
Τα μελλοντικά σχέδια;
Οι “Βρικόλακες”. Η παράσταση που θα ανέβει στο Φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κωνσταντάτου, στις 17-19 Ιουλίου.
Πηγή : tospirto