Το ερώτημα είναι: «Έχουμε σταθεί να καταλάβουμε πού βρισκόμαστε ή προχωράμε σε ένα επόμενο -χειρότερο- στάδιο;»
Έχοντας την αποδοχή του κοινού από την Κύπρο,όπου παρουσιάστηκαν οκτώ φορές, οι «Πέρσες» σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη ετοιμάζονται να δώσουν μία νέα μάχη στις 30 Αυγούστου στο Ηρώδειο . Συνεπής καλλιτεχνικά, κατασταλαγμένος και έχοντας στην πορεία του έργα σημαντικά- «Το Θείο Τραγί», «Το 21» την «Αντιγόνη», ο Άρης βαδίζει σταθερά, ψάχνει και ανακαλύπτει- κάθε φορά- κάτι καλό… κάτι καλύτερο.
Ποια είναι η «αποστολή» σου έχοντας το ρόλο του σκηνοθέτη στους «Πέρσες»;
Έχοντας παρουσιαστεί ήδη οκτώ παραστάσεις στην Κύπρο οι στόχοι που είχαμε θέσει για αυτή την παράσταση έχουν επιτευχθεί. Πρωτίστως η επιθυμία ήταν να έχουμε ένα αποτέλεσμα που θα επέτρεπε στο θεατή να απολαύσει τα νοήματα του έργου. Να κατανοήσει την ιστορία και να έρθει σε επαφή με τις βαθύτερες δονήσεις των νοημάτων που αυτά παράγουν. Σε αυτό το σημείο έρχεται η συμβολή της μουσικής, της κίνησης, με τη βοήθεια των οποίων καταφέραμε να εξωτερικεύσουμε τους κρυμμένους παλμούς του νοήματος του έργου.
Και ποιο είναι αυτό το νόημα;
Ως τραγωδία είναι ένα δοχείο που δίνει τη δυνατότητα στον θεατή να αντλήσει παραπάνω από ένα νόημα, να έρθει αντιμέτωπος με πολλά θέματα. Εμείς διατηρήσαμε τα στοιχεία του μύθου, δηλαδή χώρος- χρόνος μυθικός χωρίς να τοποθετούμε την παράσταση σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο. Εστιάσαμε περισσότερο στην απώλεια και την ήττα που έρχεται όταν ένα κομμάτι λειτουργεί μονωμένα και παροπλισμένα και στη συνειδητοποίηση αυτής της απώλειας ή της ήττας που τελικώς φέρει και μία προοπτική.
Η ήττα- στη δική μας εποχή- είναι κάτι πολύ επίκαιρο και υπαρκτό; Έχουμε ηττηθεί;
Στην κοινωνία που ζω, που ζούμε, υπάρχει σίγουρα μια παραίτηση. Υπάρχει όμως και μια ελπίδα, υπάρχουν δυνάμεις δημιουργικές που δραστηριοποιούνται και προσπαθούν να καταφέρουν κάτι. Περισσότερο διακρίνω μία ηττοπάθεια και όχι μία ήττα. Το ζητούμενο είναι να συνειδητοποιήσουμε την κατάσταση και μέσα από αυτή την «πράξη» να έρθει- να κάνουμε- κάτι καλύτερο. Το ερώτημα είναι «Εμείς έχουμε σταθεί κάποια στιγμή για να καταλάβουμε που βρισκόμαστε ή προχωράμε σε ένα επόμενο- χειρότερο- στάδιο;»
Αυτό έχει να κάνει με το ότι ο σημερινός άνθρωπος έχει έρθει σε μία κατάσταση- το έχουν φέρει εκεί- όπου δε μπορεί να νοιαστεί για την ψυχή του παρά μόνο για την επιβίωση;
Παίζει πολύ σημαντικό ρόλο αυτό, αλλά από την άλλη πλευρά είναι και προσωπική επιλογή. Κατά πόσο εσύ θέλεις να είσαι ένας επιζήσαντας ή αν θέλεις να ζεις. Υπάρχουν βεβαίως πράγματα που τα ορίζουν κάποιοι άλλοι για εμάς αλλά σε ένα προσωπικό- ψυχικό επίπεδο, πέρα από το κοινωνικό, μπορεί κάποιος να κοιτάξει λίγο παραπέρα. Αν θεοποιείς την ύλη και το χρήμα είδαμε ότι δεν μας βγάζει κάπου.
Οι δυσκολίες μπορούν να δημιουργήσουν μία νέα κοινωνία πιο ηθική μέσα στην οποία θα υπάρξει απομυθοποίηση της ύλης;
Πιο πολύ αυτό μπορεί να είναι μια επιθυμία και μία ευχή. Κανείς δε μπορεί να γνωρίζει που θα μας οδηγήσει η δύσκολη κατάσταση που ζούμε. Όμως αρκετά πράγματα τα είδαμε, είδαμε και το αδιέξοδο. Θα σου πω ότι οι “Πέρσες” στην Κύπρο πήγαν εξαιρετικά καλά. Η παράσταση λειτούργησε σε οριζόντιο επίπεδο. Ήρθαν άνθρωποι που δεν ανήκουν στο πιστό θεατρόφιλο κοινό. Μας τίμησε ο κόσμος σε μεγάλο βαθμό και αυτό που κατάλαβα είναι ότι στην εποχή μας υπάρχει δίψα για παραστάσεις, για μία δημιουργία που δεν έχει στόχο μόνο να μας διασκεδάσει. Ο κόσμος έχει μπει σε διαδικασία αναζήτησης.
Το Αρχαίο Δράμα κυλάει στο αίμα μας; Είναι κάτι που το έχουμε ανάγκη για το νέο που μπορεί να έρθει;
Σίγουρα καθώς είναι αποκρυσταλλωμένα νοήματα για όλους. Έχει καλούπια που μέσα μπορούμε να εκχύσουμε ένα δικό μας υλικό, τους προσωπικούς προβληματισμούς, τις ανησυχίες, τις επιθυμίες και τα όνειρά μας. Τα έργα αυτά έχοντας το ρόλο της πατρικής φιγούρας μπορούν να μας πλαισιώσουν και να μας κατευθύνουν. Είμαστε τυχεροί που έχουμε το Αρχαίο Δράμα.
Ποια είναι η δική σου καθημερινή μάχη;
Προσπαθώ συνεχώς να αποφεύγω –όσο γίνεται- τις περιχαρακώσεις και τη μόνωση. Θέλω να διαλέγομαι και να εστιάσω στη σχέση με τους ανθρώπους και τα πράγματα. Δεν είναι απλό να συσχετιστείς δημιουργικά. Ή μάλλον μπορεί να γίνει απλό, αλλά δεν είναι δεδομένο.
Πώς θα χαρακτήριζες την καλλιτεχνική σου ταυτότητα;
Δεν μπορώ να με χαρακτηρίσω. Είμαι απλώς ικανοποιημένος με τα πράγματα που έχω επιλέξει να κάνω. Οι δουλειές μου –έχοντας στην κορυφή «Το Θείο Τραγί»- έφεραν η μία την άλλη. «Το 21» και τώρα οι «Πέρσες» είναι ένα φυσικό επακόλουθο. Μάλιστα η τωρινή παράσταση ήρθε τη στιγμή που θέλησα να είμαι πιο ανοιχτός στην καλλιτεχνική δημιουργία και τη συνύπαρξη με άλλους συντελεστές, με άλλους ηθοποιούς. Είχε κλείσει ένας κύκλος και μπαίνω σε κάτι διαφορετικό. Το μόνο που δεν θέλω είναι να θεωρήσω τον εαυτό μου δεδομένο, είναι κάτι επικίνδυνο και πρέπει να έχουμε όλοι το νου μας.
Και τώρα έρχεσαι στην Επίδαυρο. Σε τρομάζει, σε νοιάζει η απήχηση που θα έχει σε αυτόν τον χώρο;
Φυσικά και με νοιάζει. Η Επίδαυρος είναι η Επίδαυρος. Το πιο όμορφο θέατρο, ένας μαγικός χώρος. Απλώς έχουμε την χαρά να ερχόμαστε με την «φόρα» και την αγάπη της Κύπρου. Αυτό έχει μετριάσει το αρχικό άγχος. Δεν είναι μία δύσκολη πρεμιέρα.
Είπες πριν για κόσμο που «ψάχνει», που δεν είναι το πιστό θεατρόφιλο κοινό. Στην Επίδαυρο θα έρθεις αντιμέτωπος και με αυτούς που πηγαίνουν λόγω «μόδας». Αυτούς που κάνουν πέρασμα από το θέατρο κάθε καλοκαίρι.
Αυτό δεν είναι κακό. Στο πλαίσιο μιας καλοκαιρινής βόλτας και μόνο που βάζεις στο πρόγραμμά σου μία παράσταση είναι μια χαρά. Είναι όμορφο να πας να στην Επίδαυρο και ας μην έχεις πολλές γνώσεις επί του θέματος. Το θέατρο είναι πάντα καλό.
Εσύ θα γινόσουν της μόδας με τις επιλογές σου; «Αυτό που θέλει ο κόσμος».
Με ενδιαφέρει η δουλειά μου να έχει απήχηση και να πηγαίνει καλά. Οι μέχρι τώρα επιλογές μου αποδεικνύουν ότι μένω πιστός σε κάτι. Το μόνο που θέλω και κυνηγάω είναι να μην επαναλαμβάνομαι, ούτε καλλιτεχνικά αλλά ούτε και στην ζωή μου. Μέχρι στιγμής- χωρίς να ξέρω τι θα γίνει στο μέλλον- προσπαθώ να κάνω πράγματα που να έχουν ένα προσωπικό εφαλτήριο.
Οι «Πέρσες» τι σου έμαθαν για το επόμενο καλλιτεχνικό βήμα;
Αρκετά πράγματα. Η προσπάθειά μου να επικοινωνήσω αυτό που θέλω με τους άλλους ηθοποιούς, ζητώντας κάποια πράγματα, όντας αναγκασμένος να αποκωδικοποιήσω προκειμένου να επικοινωνήσω με τον άλλον καλύτερα ήταν κάτι διδακτικό και ωραίο.
Είσαι αυστηρός στις οδηγίες και τον τρόπο που σκηνοθετείς;
Στους «Πέρσες» είχα συνθέσει τα χορικά κομμάτια του έργου έτσι ώστε όταν ξεκίνησαν οι πρόβες υπήρχε ένα πλαίσιο κυρίως ηχοτροπικό με το οποίο ζήτησα να συσχετιστούν οι ηθοποιοί και να αντιδράσουν, να επικοινωνήσουν, να δημιουργήσουν μέσα σε αυτό, να αλληλοεπιδράσουν. Πιστεύω στη σχέση που δημιουργείται αλλά χρειάζεται ένας κοινός κώδικας και μια αναφορά. Από την άλλη πλευρά είναι ανοιχτός σε αυτό που γεννιέται από τους ηθοποιούς.
Μελλοντικά τι θα γίνει;
Κατ αρχάς θα γίνει μία επανάληψη της παράστασης «Το Θείο Τραγί» τον Οκτώβριο στον Φούρνο. Είναι μία παράσταση που εξελίσσεται και τώρα είναι σε μία πολύ δυναμική φάση. Υπάρχει και κάτι ακόμα αλλά δυστυχώς δεν είναι ανακοινώσιμο. Όμως αυτό που επιθυμώ και ονειρεύομαι είναι περισσότερος χρόνος, πιο μόνιμες συνεργασίες και έργα με στοιχεία ιστορικά. Αγάπησα πολύ «Το 21».
Πηγη : TOSPIRTO-NET