«Δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε υποχωρώντας».
Κατακαλόκαιρο, κάπου στις αρχές Αυγούστου. Ένα δροσερό αεράκι κατεβαίνει από το λόφο της Ακρόπολης και σε παρηγορεί που είσαι ακόμα εδώ εγκλωβισμένη. Η Βασιλική Τρουφάκου κατεβαίνει φουριόζα το στενό για να προλάβει το ραντεβού σας. Οκτώ ώρες γυρίσματος μετά, εν μέσω της καλοκαιρινής περιοδείας της «Αντιγόνης» του Ανούιγ, εν όψει ενός δύσκολου χειμώνα, εμφανίζεται ολόλευκη σαν κρίνος, χωρίς ίχνος καλοκαιριού να έχει περάσει από πάνω της. Η φιγούρα της έχει αυτή την άγρια αγνότητα της ηρωίδας της – ίσως μέσα της να διασώζεται κάτι από την ορμή και το εξεγερμένο της ήθος.
Από την άλλη, η Βασιλική είναι ένα πλάσμα της εποχής της. Στα οκτώ χρόνια που δουλεύει ασταμάτητα ως ηθοποιός, έχει αποδεχθεί την αναγκαιότητα των συμβιβασμών, έχει μετρήσει αλλά δεν έχει μισήσει τις υποχωρήσεις της, έχει συνυπάρξει με τη ματαιότητα. Μα τελικά έχει τα κότσια να κοιτάζει μπροστά χωρίς να φοβάται. Μεγάλη κουβέντα για βράδυ καλοκαιριού αλλά την κάναμε.
Θαυμάζεις την Αντιγόνη ή την φοβάσαι για την ανοχύρωτη αδιαλλαξία της;
Η Αντιγόνη σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του έργου κινείται στα όρια της αντιηρωίδας. Τη συμπονώ πολύ βαθιά γιατί είναι ένα πλάσμα αταίριαστο στο γύρω περιβάλλον, ένα αγκυλωμένο παιδί γεμάτο ανασφάλειες που σφύζει από ζωή χωρίς να ξέρει τι να την κάνει. Ανοίγει τα φτερά της και χτυπάει σαν πεταλούδα στους τοίχους. Το αδιέξοδο της μοιάζει με αυτό που βιώνουμε κι εμείς εγκλωβισμένοι φυσικά σε άλλες καταστάσεις. Η Αντιγόνη προσπαθεί να χαρεί και δεν μπορεί. Μαζεύει, μαζεύει διαρκώς σαν απόστημα που κάποια στιγμή σπάει. Όλην αυτή την ορμή τη μετατρέπει σε επιθυμία για θάνατο.
Υπάρχει κάτι που νομίζεις πως θα σε έκανε να χάσεις τη λαχτάρα για ζωή;
Μπορώ να σκεφτώ ότι, υπό συνθήκες, θα μπορούσα να κλονιστώ σοβαρά. Κάτι τόσο ολοκληρωτικό, τόσο συντριπτικό δεν θέλω να το σκέφτομαι.
Τι θα έλεγες σ’ ένα σημερινό κορίτσι που θέλει να δηλώσει την αντίδραση της για τον κόσμο, βάζοντας τέλος στη ζωή της;
Στο κεφάλι μου πάντα μιλάω τη γλώσσα της λογικής και δεν εννοώ την τετράγωνη λογική αλλά την γνώση ότι κανείς δεν μπορεί να μας πάρει τη ζωή από τα χέρια. Προσπαθώ να πορεύομαι με την επίγνωση ότι η ζωή μας είναι εδώ και είναι μια και μοναδική. Θα έλεγα λοιπόν σε ένα τέτοιο πλάσμα να προσπαθήσει να επουλώσει τις κακοφορμισμένες πληγές που της προκαλούν τόσο μεγάλο πόνο. Θα της πρότεινα να τις εκθέσει στον αέρα, στην επιφάνεια γιατί αυτό είναι η μόνη μεγάλη θεραπεία – αλλιώς κινδυνεύει κανείς να γίνει αγρίμι. Αυτή τη γλώσσα μιλάω και με τον εαυτό μου χωρίς να σημαίνει πως η απελπισία δεν είναι παραδίπλα.
Είναι κοντά στη σημερινή πραγματικότητα η κοινωνία του Ανούιγ;
Όταν φτιάχναμε την παράσταση νομίζαμε ότι δημιουργούσαμε μιας μορφής δυστοπία. Δυο μέρες πριν την πρεμιέρα ο Ερντογάν απαγόρευσε να ταφούν οι ανυπάκουοι του συστήματος του. Κι έτσι συνειδητοποιείς πως η πραγματικότητα έχει ατελείωτους τρόπους να σε εκπλήσσει. Η ζωή έχει απίστευτη επινοητικότητα. Αν, πριν από μερικά χρόνια, μας έλεγαν ότι σε μια χώρα που θέλει να μπει στην Ευρώπη δεν θα κήδευαν νεκρούς στασιαστές ή στην Ελλάδα θα είχαμε capital controls θα το απορρίπταμε στην πρώτη σκέψη. Και θα το πιστεύαμε με κάθε κύτταρο του εαυτού μας.
Και τώρα τι άλλαξε και αποδεχόμαστε νέες πραγματικότητες;
Δεν είναι ζήτημα επιλογής. Όταν η πραγματικότητα σου επιτίθεται ξαφνικά, όταν οι ισορροπίες που είχες θέσει για τη ζωή σου καταργούνται, προσαρμόζεσαι.
Δεν νομίζεις πως είναι οξύμωρο να υποδύεσαι μια επαναστατική φιγούρα ενώ όλοι σχεδόν έχουμε συνθηκολογήσει σε μια κατάσταση;
Δεν έχουμε συνθηκολογήσει όλοι. Κάτσε. Οι περισσότεροι αισθάνομαι πως ακόμα αντιστεκόμαστε. Εξαρτάται φυσικά από το που βάζει κανείς τον πήχη. Ας μην ξεχνάμε πως υπάρχει και μια κοινωνική συνθήκη μέσα στην οποία κάνουμε αυτό που μπορούμε. Προσωπικά πιστεύω στις κοινωνικές διαδικασίες και στις συλλογικότητες και δεν νομίζω ότι για κάποιο λόγο θα μπορούσα να γίνω παρανάλωμα.
Υπάρχει χώρος για να γεννηθούν Αντιγόνες σήμερα;
Πιστεύω πως ναι. Ακόμα κι αυτά τα παιδιά που συμμετέχουν σε επιθέσεις αυτοκτονίας είναι κάτι τέτοιο, είναι διεστραμμένες Αντιγόνες. Απλώς διοχετεύουν την απελπισία τους σε ότι πιο σκοτεινό μπορεί να ανταποκριθεί η ανθρώπινη ύπαρξη. Αντιδρούν πολύ ακραία βάζοντας το σώμα τους μπροστά.
Έχεις την ανάγκη να λες «όχι»;
Και βέβαια την έχω. Υπάρχουμε μέσα από τα «όχι» και τα «ναι» μας. Αυτό είναι το περίγραμμα μας.
Είναι δύσκολο να πορεύεσαι μ’ αυτόν τον τρόπο;
Πορεύεσαι με περηφάνια και με στερήσεις, χέρι -χέρι πάνε όλα αυτά, είναι μια κατάσταση συνδιαμόρφωσης. Απλώς πρέπει συχνά ν’ ανοίγεις και να καθαρίζεις το δωμάτιο της ψυχής σου, να είσαι σίγουρος γιατί συναντήθηκες μ’ αυτή την άρνηση. Να ξέρεις που στέκεται η φιλοδοξία σου, που η ανάγκη σου, που η περηφάνια σου, ο περιορισμός και το όνειρο σου. Κάθε μέρα μαγειρεύεις με αυτά τα υλικά και κάποτε πετυχαίνει το φαΐ.
Πού στέκεται το όνειρο σου;
Δεν έχω στερηθεί το όνειρο μου. Θα εξακολουθήσω να ζητάω τους ωραίους ρόλους, τις φοβερές συνεργασίες, τα ωραία θέατρα. Πιστεύω ότι το όνειρο έχει μεγάλη δύναμη. Πάντα πρέπει να κοιτάζεις εκεί που πας.
Είσαι ικανοποιημένη με την πορεία των πραγμάτων στη διαδρομή σου;
Ναι, είμαι αρκετά ευχαριστημένη αλλά προσπαθώ πολύ να κάνω πράγματα που μου αρέσουν. Ξέρεις, σημασία έχει να γνωρίζεις και τι τίμημα πληρώνεις όταν ρίχνεις γροθιά στο μαχαίρι.
Και με τις υποχωρήσεις πως τα πας;
Οτιδήποτε έχω κάνει για το οποίο ήμουν σκεπτική, ακόμα και τηλεόραση, δεν αισθάνθηκα ότι θα άφηνε πίσω του μια πικρία. Φρόντισα να προετοιμάσω τον εαυτό μου για την υποχώρηση, δεν θέλησα να τον βασανίσω. Διαφορετικά, μπορώ να αλλάξω τόπο, δουλειά – ολόκληρο πλανήτη έχουμε διάολε! Δεν είμαστε καταδικασμένοι να ζούμε υποχωρώντας.
Όπως εξάλλου είπες πριν περιμένεις τους ρόλους να προκύψουν.
Βέβαια, περιμένω να ωριμάσω μέσα από τους ρόλους. Είναι πολύ πρακτικό το επάγγελμα μας. Από τη μια έχουμε το ταλέντο αλλά παίζει και πολύ σημαντικό ρόλο η δουλειά. Πλάθεσαι μέσα από τους ρόλους, την τριβή με το αντικείμενο.
Επιδοκιμάζεις ποτέ την απόδοση σου;
Δεν χαϊδεύω ποτέ τον εαυτό μου για το ότι ήμουν καλή. Δεν ησυχάζω γιατί πάντα υπάρχει κάτι παραπάνω που μπορείς να κάνεις. Μπορείς να ασκήσεις το πνεύμα σου, να μελετήσεις περισσότερο. Από την άλλη, προσπαθώ να μην είμαι πολύ σκληρή με τον εαυτό μου γιατί κι αυτό είναι άκαρπο. Προσπαθώ να μην του κουνάω το δάχτυλο γιατί οι ηθοποιοί έχουμε μια πολύ περίεργη σχέση με τον εγωισμό μας: Από την μια υπάρχει το κακό επικριτικό μάτι του εαυτού κι από την άλλη ο ναρκισσισμός που έχει ανάγκη την επιβράβευση. Για μένα κι εδώ η απάντηση είναι ο διάλογος.
Εκτός δουλειάς, τι δεν διαπραγματεύεσαι;
Επηρεασμένη και πάλι από την παράσταση θα μιλήσω για τη νοσηρή αντιπαλότητα ανάμεσα στους γηραιούς και τους νέους. Σε μια ομιλία που είχα παρακολουθήσει ο Ουαζντί Μαουάντ έλεγε ότι κάθε εποχή βρίσκει νέους τρόπους για να κλέβει από τους νέους τη νεότητα τους. Την εποχή που εκείνος ήταν νέος ο πατέρας του προσπαθούσε να τον πείσει ότι διαφέρει επειδή δεν έχει βιώσει πόλεμο. Για την επόμενη γενιά εγκαταστάθηκε η ψευδαίσθηση ότι η νεότητα διαρκεί μέχρι τα 40. Έχουμε λοιπόν, μια πολύ νοσηρή σχέση με τη νεότητα σαν κοινωνία – το γήρας είναι τεκμήριο εμπειρίας και δυνατότητας. Η Ελλάδα μοιάζει με χώρα των βαμπίρ.
Έχεις σκοντάψει σε γερασμένα μυαλά δηλαδή;
Πολλές φορές. Εργάζομαι αδιαλείπτως στο θέατρο επί οκτώ χρόνια και στην τηλεόραση, έχω δώσει όλη μου την ύπαρξη σε ότι κάνω και ακόμα λογίζομαι ως νέα ηθοποιός. Αισθάνομαι πως η ζωή ενός νέου και η όρεξη για δημιουργία είναι σε πλήρη αντίθεση με την πραγματικότητα κι αυτό δεν το ανέχομαι και δεν το διαπραγματεύομαι. Δεν θέλω να συμμετέχω σε αυτή την συλλογική παραίσθηση.
Τι άλλο έχει δοκιμαστεί μέσα σου αυτήν εποχή;
Δεν έχω λύσει τι πρέπει να κάνω μπροστά στη δυστυχία, μπροστά σ’ έναν άστεγο για παράδειγμα. Τον κοιτάς, τον αγνοείς, τον βοηθάς; Κάθε μέρα δουλεύω με αυτό το βάρος. Από την άλλη, σκέφτομαι πως, όσο γίνεται, δεν πρέπει να κάνουμε το πολιτικό, προσωπικό. Εννοείται πως κάπου τέμνονται τα πράγματα αλλά είναι διαφορετικές σφαίρες. Αυτό δεν σημαίνει πως μετακινούμαι από την ανθρωπιά μου. Δεν θα λυγίσω ειδικά σε μια εποχή που η ανθρωπιά μας δοκιμάζεται κάθε μέρα.
Ενδίδεις κάπου χωρίς δεύτερη σκέψη; Στην αγάπη, ας πούμε;
Όχι. Όπως, χαρακτηριστικά είχα διαβάσει και σε στο πολύ ωραίο έργο «Ψευδαισθήσεις» του Ι. Βιριπάγιεφ: «Η αγάπη είναι μόχθος». Η αγάπη είναι πράξη – δεν είναι μια αόριστη όχληση στο στομάχι. Αγαπώ σημαίνει πράττω κάτι. Η αγάπη δεν είναι αρκετή αλλά από την άλλη είναι ότι έχουμε. Είναι το μοναδικό πράγμα που βγάζει νόημα. Όλα τα άλλα συμβάσεις για να συνεννοηθούμε και να μην τρελαθούμε.
Πηγή : tospirto.net