Home Συνεντεύξεις Συνέντευξη της Νένα Μεντή

Συνέντευξη της Νένα Μεντή

0

«Τι έχει συμβεί στον κόσμο κάτω από το όριο της φτώχειας; Πού βρίσκονται, έχουν πεθάνει;».

Βγάζει από την τσάντα της ένα μικρό σταχτοδοχείο, το ακουμπάει με προσοχή στο κάθισμα δίπλα της κι ανάβει ένα πουράκι. Στο «Αποθήκη» επικρατεί ακόμα ησυχία• μόνο ο φωτιστής του θεάτρου μας περιτρυγυρίζει αθόρυβα. Η φωνή της Νένα Μεντή, παρότι χαμηλή και βραχνή, επιβάλλεται στο χώρο. Για μια φωνή εξάλλου βρίσκεται εκεί, τη «Δευτέρη φωνή», μιας τραγουδίστριας που δεν έκανε ποτέ την καριέρα που ονειρευόταν. Στον αντίποδα η Νένα Μεντή, 50 χρόνια θεατρικής διαδρομής μετά, ακούει τη λέξη «καριέρα» και μορφάζει περίεργα. «Να μην παραμυθιάζεις τον εαυτό σου ότι είσαι κάτι πολύ σπουδαίο. Εγώ ποτέ δεν αισθάνθηκα την ανάγκη να ξεχωρίσω. Ήθελα να βρω τη θέση μου ανάμεσα στους άλλους» εξηγεί. Καριέρα όχι δηλαδή, αγώνας ναι. «Δεν υπάρχει άλλος δρόμος. Χιούμορ και αγώνας. Ξεκίνησα τη δεκαετία του ’60, κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες για κάθε ελεύθερο άνθρωπο που ήθελε να υπάρξει στο θέατρο. Και παρά τις τρικλοποδιές και την απίστευτη αναξιοκρατία, κατάφερα να κάνω δυο πράγματα, ένα ή μισό – κάτι όμως! Θέλω να πω ότι αυτός που αγαπάει και αφοσιώνεται κάτι καταφέρνει στο τέλος» συνεχίζει ανάμεσα σε γενναιόδωρες ρουφηξιές τσιγάρου. Ξαφνικά, προκύπτει η πιο απλή απορία του κόσμου. «Από που βγαίνει το Νένα;» την ρωτάω. «Από το Ελένη» απαντά με φυσικότητα. Ήθελα φαίνεται να ξέρω γιατί η Νένα Μεντή θέλει να λέει τα πράγματα με τ’όνομά τους.

Σας κυνηγούν οι ρόλοι του μουσικού στερεώματος τελικά. Σύμπτωση ή μήπως όχι;
Συζητούσαμε με το Μιχάλη (Ρέππα) και το Θανάση (Παπαθανασίου) και μου πρότειναν ένα έργο που είχαν στο μυαλό τους εδώ και χρόνια. Μόλις μου είπαν ότι πρόκειται για μια ματαιωμένη τραγουδίστρια δέχθηκα αμέσως χωρίς να ξέρω πως θα ενταχθεί μέσα στο έργο αυτή η ιστορία. Έχω μια ροπή, ίσως χωρίς να το συνειδητοποιώ• το τραγούδι είναι ένα απωθημένο για μένα. Το αγαπώ πολύ – ειδικά το λαϊκό και το ρεμπέτικο – κι όποτε βρίσκω ευκαιρία όλο τραγουδάω. Φταίει που και ο πατέρας μου έγραφε τραγούδια και γαλουχήθηκα σ’ αυτό. ΄Ομως, δεν σκέφτηκα να γίνω τραγουδίστρια.

Άλλα απωθημένα έχετε;
Όχι, κανένα. Ούτε μέσα στη δουλειά, ούτε γενικότερα. Ευτυχώς. Εκείνο που επιθυμώ είναι να κάνω πράγματα που μου αρέσουν και που συνεργάζομαι καλά. Τα τελευταία χρόνια έχω σταθεί αρκετά τυχερή. Φέτος για παράδειγμα συνεργάστηκα για πρώτη φορά με τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη και είδα πως είναι εξαιρετικός.

Σκεφτήκατε να γίνετε κάτι άλλο εκτός από ηθοποιός;
Επειδή ήμουν τεμπέλα και ατίθαση δεν νομίζω ότι θα μπορούσα να κάνω τίποτε άλλο. Δεν με εξέφραζαν τα συμβατικά πράγματα-κι όχι μόνο στο θέατρο. Ήμουν εναντίον του γάμου, των τύπων, των θεσμών. Μετά από αυτή τη διαδρομή ζωής είμαι πολύ καλά με μένα. Φυσικά, μπορεί να υπάρχουν άνθρωποι που δεν με αντέχουν επειδή μιλάω όπως νιώθω. Και μόνο που λέω την ηλικία μου ενοχλούνται πολύ συνάδελφοι, συνομήλικοι μου.

Τοποθετείτε τον εαυτό σας στους μεγάλους, στους γηραιούς;
Ναι, στους πολύ μεγάλους. Ηλιακά εκεί ανήκω, πέρασα τα 70 και ήδη δουλεύω 50 χρόνια. Δεν καταλαβαίνω βέβαια πως περνούν τα χρόνια γι’ αυτό και το ξεστομίζω εύκολα. Σήμερα έχω την ίδια ενέργεια με αυτήν που είχα πριν από 30 χρόνια.

Τι έχει αλλάξει μέσα σ’ αυτή τη διαδρομή των 50 ετών;
Έχω αλλάξει σαν ηθοποιός. Έχω ξεκαθαρίσει το τοπίο και ξέρω τι μου αρέσει περισσότερο. Ξέρω τι εγκρίνω και τι πετάω, όχι μόνο δουλεύοντας αλλά και ζώντας καθημερινά σ’ αυτή τη χώρα. Όμως δεν έχω αλλάξει σαν άνθρωπος, στο πως αντιμετωπίζω το θέατρο. Βέβαια, οι καταστάσεις είναι διαφορετικές πια, είναι πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα. Αυτή η αγωνία για να πετύχει μια δουλειά είναι πολύ μεγάλη.

Νομίζετε πως είστε εχέγγυο για μια παράσταση ώστε να πάει καλά στο ταμείο;
Το λέω πολύ συνειδητά, σαν άνθρωπος με μια σχετική εργασιακή και καλλιτεχνική ευφυΐα, ότι ο κόσμος τα τελευταία δέκα χρόνια με ακολουθεί μ’ έναν τρόπο. Κάποιος κόσμος τουλάχιστον. Νιώθω ότι λέει «πάμε εκεί που παίζει η Μεντή». Αυτό είναι το πιο σπουδαίο πράγμα που έχω κατακτήσει. Και ειλικρινά δεν το λέω με έπαρση• αλλά σκέφτομαι ότι αυτό που επιλέγω – με κριτήριο ν’ αρέσει στους άλλους κι όχι απλώς για να κάνω ένα ρεσιτάλ – ακουμπάει τον κόσμο.

Άργησε να συμβεί αυτό;
Άργησε με την έννοια ότι κι εγώ δεν είχα ξεκαθαρίσει τις επιλογές μου. Από τη στιγμή που το έκανα δεν άργησε καθόλου, ήρθε πάρα πολύ φυσιολογικά. Ήμουν μια ηθοποιός που έπαιζα επί 25 χρόνια καταρχάς για να επιβιώσω. Και μετά την τηλεόραση άρχισα να ανεβαίνω «καριερίστικα», να κερδίζω περισσότερα, να με ζητούν. Τότε απέκτησα μια διαπραγματευτική ικανότητα – όχι μόνο σε ότι αφορά στα λεφτά – αλλά κυρίως στο τι ήθελα να κάνω. Έτσι, όταν ξεκίνησα με την «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου» δεν είχα υποψιαστεί ότι θα μπορούσε να γίνει αυτό που συνέβη. Σκεφτόμουν απλώς να κάνω το κέφι μου για δύο μήνες.

Πλέον, αναζητάτε ρόλους;
Προφανώς και με ενδιαφέρει να κάνω κάτι ωραίο αλλά δεν είναι το κυρίαρχο. Με ενδιαφέρει μια πρόταση που θα με ιντριγκάρει μα περισσότερο το κλίμα της δουλειάς και η ατμόσφαιρα του έργου. Η αλήθεια είναι πως ψάχνομαι σε δύσκολα πράγματα – όχι ρόλους απαραίτητα, όχι ρόλους τύπου Εκάβης – αλλά σε έργα δύσκολα, και φοβάμαι αν θα τα καταφέρω. Βλέπεις, έχω και δεν έχω καβαλήσει το καλάμι. Αν δεν βάλω στην άκρη τις αναστολές και τους φόβους μου δεν θα προχωρήσω. Από την άλλη σκέφτομαι πως αν αποτύχω, απέτυχα. Δεν θα με κρεμάσουν κιόλας.

Ποια είναι η σχέση με το κοινό σας;
Ο κόσμος έχει κρατήσει ότι καλό έχω κάνει στην τηλεόραση-γιατί έχω κάνει και σαχλαμάρες αλλά κανείς δεν τις θυμάται.

Εσείς έχετε επιλεκτική μνήμη ή αναγνωρίζετε τα λάθη σας;
Απολύτως. Μπορώ να σας τα αναφέρω ένα-ένα. Αλλά τελικά βαραίνουν τα καλά-και μέσα μου και στους άλλους. Έχω μια τύχη να μου μένουν τα καλά, αυτά που αγαπάω και γουστάρω.

Έχετε αλλάξει γνώμη για κάτι στην πορεία, έχετε μετανιώσει;
Δεν είναι σωστή η λέξη, γιατί δεν έχω μετανιώσει για τίποτα. Στο θέατρο ό,τι και να κάνεις – και κακό να είναι και με κακές συνθήκες-τελικά μετράει μέσα στο χρόνο θετικά εφόσον ταυτίζεται μ’ ένα πρόσωπο που είναι αφοσιωμένο στην τέχνη του. Ακόμα και στα πολύ δύσκολα χρόνια του θεάτρου, τα πιο πολλά ήταν καλά πράγματα, τα φέρω μέσα μου.

Πώς θυμάστε τα χρόνια στην εκπνοή των μπουλουκιών;
Ήταν η φάση που το θέατρο δεν είχε περάσει στην πιο αστική εκδοχή του, η φάση που ο ηθοποιός είχε μόλις αρχίσει να ανεβαίνει σε κοινωνική στάθμη και να λογίζεται ως ένας αξιοπρεπής άνθρωπος. Εγώ έζησα το μεταίχμιο όπου η γυναίκα-ηθοποιός θεωρούνταν πουτάνα. Δεν θα ξεχάσω το περιστατικό στο Σουφλί: Ούτε δωμάτιο δεν μας νοίκιαζαν στα ξενοδοχεία όταν περιοδεύαμε. Όπως δεν θα ξεχάσω και την αίσθηση ότι το μπουλούκι κρατούσε το θέατρο ζωντανό και μάλιστα με πολύ επαγγελματικές δουλειές.

Γενικά, κυνηγήσατε την καριέρα;
Όχι. Ακόμα και η λέξη καριέρα ακούγεται άσχημα γιατί συνάδει με τρόπους επαγγελματικής διαχείρισης που εγώ δεν μπορώ να ανταποκριθώ. Ήμουν αντίθετη σε κάθε εκδοχή της• κατέστρεφα οτιδήποτε μπορούσε να με οδηγήσει προς τα εκεί.

Κι ούτε πήρατε στα σοβαρά αυτό που κάνατε;
Δεν πιστεύω ότι έχω κάνει κάτι σπουδαίο• ο ηθοποιός δεν κάνει κάτι σπουδαίο, δεν κάνει κάτι πιο σημαντικό από ένα μάστορα, ένα τσαγκάρη ή μια καπελού. Όμως, νομίζω πως ο ηθοποιός είναι μια αναγκαία λειτουργία της ζωής, χωρίς αυτόν ζωή δεν υπάρχει. Είναι το πλάσμα εκείνο που μπορεί χωρίς έργο, κοστούμια, φώτα να προσεγγίσει την προσοχή του κόσμου. Θυμάμαι μια φορά, όταν στο παιδικό της Ξένιας Καλογεροπούλου είχε διακοπή ρεύματος κι εγώ αναγκάστηκα με κεριά να βγω να πω παραμύθια για να σώσω την κατάσταση. Τότε κατάλαβα τι σημαίνει να προβάλλεις στιγμές ζωής στη σκηνή και οι άλλοι από κάτω να μπορούν κάτι να πλάσουν με τη φαντασία τους. Αυτό είναι σπουδαίο και την ίδια ώρα δεν είναι – γιατί δεν μένει.

Σας αγχώνει ότι δεν σώζεται τίποτα από το θέατρο;
Αυτή είναι η νομοτέλεια του. Τη δέχεσαι και την υπηρετείς. Γι’ αυτό και δεν με ενδιαφέρει πώς θα με θυμούνται όταν πεθάνω. Δεν με νοιάζει καν, αν με θυμούνται.

Θα παίζετε όσο σας ακολουθούν οι δυνάμεις σας;
Δεν θέλω να πεθάνω πάνω στη σκηνή ή να παίζω στραπατσαρισμένη• αλλά όσο είμαι καλά, θέλω. Είναι ωραίο να μεγαλώνεις-αφού έτσι κι αλλιώς δεν μπορείς να το αποφύγεις- και να είσαι γερός.
Ακούγεστε σαν μην έχει επιβληθεί το θέατρο στη ζωή σας.
Όχι, έχω δύο παράλληλα κομμάτια που τρέχουν στη ζωή μου. Όπως ανασαίνω για το παιδί μου και τον άνθρωπο μου έτσι ανασαίνω και το θέατρο. Δεν επισκιάζει το ένα το άλλο.

Με ρόλο μητέρας εμφανίζεστε και φέτος στη «Δεύτερη φωνή».
Και μάλιστα μιας χαρακτηριστικής Ελληνίδας μάνας, μιας τυπικής μικρομεσαίας οικογένειας, κωλοπετσωμένης, εξουσιαστικής, ενός ανθρώπου της επιβίωσης μ’ ένα τεράστιο απωθημένο: Δεν μπόρεσε να κάνει καριέρα σαν τραγουδίστρια κι όλο αυτό το προβάλει στην κόρη της. Θέλει η κόρη της να γίνει αυτό εκείνη δεν έγινε.

Μοιάζετε κάπου σ’ αυτή τη μάνα;
Δεν είχα τέτοια μάνα κι ούτε έγινα τέτοια γιατί προέρχομαι από μια οικογένεια μιας άλλης κουλτούρας και παιδείας. Έτσι κι αλλιώς όμως, δεν ενοχοποιώ την Ελληνίδα μάνα και την οικογένεια περισσότερο από αυτό που τους αναλογεί.

Πώς σχολιάζετε τότε τους γονείς που φορτώνουν με τα προσωπικά τους ελλείμματα τα παιδιά τους;
Είναι ολέθριο, καταστροφικό. Φορτώνουμε τα παιδιά μας με μεγάλο Γολγοθά ενώ εμείς, οι γονείς θα έπρεπε να είμαστε μέσα στις ενοχές για το τι Ελλάδα τους παραδίδουμε. Δεν ξέρω τι θα κάνουν οι επόμενες γενιές. Πιστεύω ότι θα συμβούν ακραία πράγματα.

Να υποθέσω ότι οι μεγάλες ματαιώσεις σας έρχονται από την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα;
Είμαι απολύτως ματαιωμένη σαν πολίτης. Και μιλάω παρότι έχω πληγεί ελάχιστα από την κρίση, είμαι τυχερή προς το παρόν. Όμως, που είναι τα εκατομμύρια των ανέργων, όσοι είναι χρόνια στην απ’ έξω; Τι έχει συμβεί στον κόσμο κάτω από το όριο της φτώχειας; Πού βρίσκονται, έχουν πεθάνει;

Δεν θέλετε να μιλάτε;
Δεν μπορώ να μη μιλάω, είναι το μόνο που μου έχει απομείνει, η φωνή μου. Και δεν χρειάζεται να μιλάω ως αριστερή ή ως δεξιά, αλλά ως αυτή που είμαι.

Προέρχεστε όμως από οικογένεια αριστερών.
Ο πατέρας μου ήταν κομμουνιστής και πολλές φορές σκέφτομαι πως είναι καλύτερα που πέθανε νωρίς. Θα ήταν πάρα πολύ δυστυχής. Συναντώ ανθρώπους που έχουν πάει εξορία ή έχουν βασανιστεί, ανθρώπους που είχαν όραμα για την κοινωνία μας και τώρα ζουν αυτό. Δυστυχώς, δεν έχουμε καμία εμπειρία ευνομούμενης πολιτείας, που να προστατεύει και σέβεται τον πολίτη, να τον βοηθάει να προοδεύει. Να του προσφέρει δουλειά και χαρά.

Αντ’ αυτού διαπιστώνουμε όλο και περισσότερες ακροδεξιές λύσεις. Δείτε την εκλογή του Τραμπ.
Μην φαντάζεστε ότι ο κόσμος εκτροχιάζεται ξαφνικά με την εκλογή του Τραμπ. Το κλίμα είναι πολεμικό εδώ και καιρό. Έχουμε ένα προσφυγικό κύμα εκατομμυρίων και παριστάνουμε ότι δεν το βλέπουμε. Έχουμε γείτονα τον Ερντογάν και τον Πούτιν• είναι απίστευτη η κατρακύλα, ένας εφιάλτης. Και το ντόπιο πολιτικό προϊόν δεν απέχει καθόλου απ’ όλο αυτό, συνάδει απολύτως με τη διεθνή κατάσταση. Κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει, περιφέρονται χαμογελαστοί κι ετοιμάζουν τέταρτο μνημόνιο• το οποίο φυσικά δεν θα ονομάσουν μνημόνιο, ασχέτως που θα είναι.

 

Πηγή : TOSPIRTO